Ήταν αναμενόμενο ότι το αφιέρωμα στο Λοιμοκαθαρτήριο που είχαν σχεδιάσει ο Εξωραϊστικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Λαζαρέττων με τον δημοσιογράφο και ιστοριογράφο Παναγιώτη Κουλουμπή, ιδρυτή της Ομάδας Φίλων της Συριανής Ιστορίας θα είχε επιτυχία. Και αυτό γιατί είναι γνωστό ότι η συνεργασία αυτών των δυο «πολιτιστικών συνεργατών» αποφέρει πάντοτε πολύ ωραία αποτελέσματα πολλές φορές με εντελώς νέες ολόφρεσκες ιδέες.
Το μοναδικό αυτό event πραγματοποιήθηκε στο ιστορικής αξίας ανοικτό θέατρο της Ευανθίας Καΐρη κάτω από υποδειγματικές συνθήκες ασφάλειας και υγιεινής για τις οποίες είχαν φροντίσει με σχολαστική και ευλαβική προσοχή οι διοργανωτές καθιστώντας ακόμα και τους πιο προσεκτικούς και όλους όσους προσήλθαν να νοιώθουν άνετα και ασφαλείς στο ήδη ευάερο και δροσερό χώρο του ανοικτού θεάτρου.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων Γιώργος Λεονταρίτης με την σύζυγο του, ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Μάκης Δαδάος, η Αντιδήμαρχος πολιτισμού του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης Αλίκη Λεονταρίτη και ο πρόεδρος της κοινότητας Άνω Σύρου Πέτρος Ραουζαίος.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τα καλωσορίσματα και τους χαιρετισμούς. Ο πρόεδρος και η γραμματέας του Συλλόγου Λαζαρέττων αναφέρθηκαν εν συντομία στο έργο του συλλόγου ευχαριστώντας τα μέλη και τον κ. Παναγιώτη Κουλουμπή για την συμμετοχή και την συνεργασία μαζί του.
Στη συνέχεια ξεκίνησε το αφιέρωμα με τον κ. Κουλουμπή διαβάζοντας αφηγήσεις και συγκλονιστικά αποσπάσματα από από ημερολόγια τροφίμων στο λοιμοκαθαρτήριο μέσα από διάφορες χρονικές περιόδους της ιστορίας. Αναφέρθηκε μάλιστα και στις ομοιότητες της τότε εποχής με τη σημερινή εποχή που ζούμε: «Κοιτάξτε σας παρακαλώ γύρω σας, Ανάμεσα σας, κοιτάξτε πως είμαστε σήμερα. Με μάσκες με κρυμμένα πρόσωπα. Χάθηκε το χαμόγελο μας. Ένας αόρατος τρόπος, ένας αόρατος εχθρός πλανάται πάνω από τα κεφάλια μας. Όλα αυτά συμβαίνουν σήμερα εν έτη 2020. Και όμως αυτά που θα σας διηγηθώ σήμερα και τα όσα δείτε και ακούστε ναι μεν συνέβησαν πριν σχεδόν 200 χρόνια αλλά θα διαπιστώσετε ότι μοιάζουν τόσο πολύ με την σημερινή εποχή που αυτό θα σας συγκλονίσει». Έτσι ξεκίνησε ο κ. Κουλουμπής την αναδρομή στο παρελθόν, στους ανθρώπους και στο κτήριο του Λοιμοκαθαρτηρίου. Άλλοτε μοιάζοντας η αφήγηση του σαν παραμύθι. Άλλοτε πιο συγκλονιστική αφηγούμενος λεπτομέρειες και αναμνήσεις των ανθρώπων που έζησαν μέσα στο «Κολαστήριο» αυτό.
Η εκδήλωση μάλιστα είχε και μουσική υπόκρουση. Ανάμεσα σε επιλεγμένα αποσπάσματα των αφηγήσεων δύο εξαίρετοι μουσικοί, η Katerina Bardhushi στο βιολί και ο Πάνος Νοιτάκης στην κιθάρα με φυσικά όργανα και φυσικό ήχο ερμήνευαν με εξαιρετικό τρόπο διασκευές γνωστών τραγουδιών απόλυτα εναρμονισμένες στο περιβάλλον και στο θέμα του event.
Ταυτόχρονα προβαλλόταν σε οθόνη βίντεο και φωτογραφίες τα οποία είχε επιμεληθεί η Αλεξάνδρα Δίκλινη, φοιτήτρια του Πανεπιστήμιου Αιγαίου στο πτυχιακό της και μέλος της Ομάδας Φιλών της Ιστορίας της Σύρου. Πλούσιο υλικό με φωτογραφίες του λοιμοκαθαρτηρίου από το παρελθόν αλλά και πιο πρόσφατες.
«Σε αυτό το κτίριο πήγαιναν όσοι είχαν προσβληθεί από ανίατες ασθένειες όχι για να γιατρευτούν αλλά για να απομονωθούν και να κλείσουν τον κύκλο της ζωής τους. Ο τρόπος που γινόταν αυτό δεν διαφέρει πολύ από τα σημερινά δεδομένα απλά τότε σε αυτό το κτίριο γινόταν η αποσύνθεση. Το "Ξέχασμα" αυτών των ανθρώπων.
Υπάρχει μια εξωπραγματική σχέση του σήμερα με το χθες.
Το βράδυ το κτήριο φωτίζεται σαν λαμπερό μνημείο. Η μήπως φωτίζεται ίσως για να περπατούν οι ψυχές στα βαθιά βυθισμένα στο νερό υπόγεια του;
Τα σώματα των νεκρών τα οποία δεν ήταν καθόλου λίγα έχετε αναρωτηθεί που κατέληγαν;
Άλλη μια ανατριχιαστική άγνωστη λεπτομέρεια που χάθηκε στον χρόνο.
Υπήρχε ένα δίκτυο υπόγειων κατασκευών και κατέληγαν … στην θάλασσα.
Μια άλλη μορφή του τόπου μαρτυρίου του Άουσβιτς.
Μάθημα ζωής είναι αυτό το μνημείο για όλους μας.
Για ένα κολαστήριο του οποίου η ύπαρξη θα πρέπει να μας θυμίζει και να αποτρέπει το ανθρώπινο γένος από ανάλογες καταστάσεις τις οποίες δυστυχώς ζούμε και πάλι.
Σχεδόν ολόιδιες.
Στην είσοδο του Λοιμοκαθαρτηρίου υπήρχε μια επιγραφή.
Ποτέ φτιάχτηκε καθώς και άλλες λεπτομέρειες.
Κανείς όμως δεν έδωσε ποτέ σημασία σε δυο λέξεις που σκόπιμος είναι χαραγμένες στην μαρμάρινη επιγραφή: ΑΓΑΘΗ ΤΥΧΗ. Που σημαίνει ... καλή τύχη. Αλλά αν το μεταφράσουμε πιο ψύχραιμα μοιάζει και είναι η μετάφραση του καλώς ήρθατε στην κόλαση.»
Να σημειωθεί πως στην εκδήλωση αναγνώστηκε χαιρετισμός του Πρόεδρου της Διεθνούς ομοσπονδίας δημοσιογράφων προς την εκδήλωση, ο οποίος μεταξύ άλλων έλεγε τα παρακάτω: «Ο Ρόμπερτ Κέννεντυ έλεγε ότι την ιστορία την κτίζουν μικρές αναρίθμητες ανθρώπινες πράξεις. Ανθρώπινες πράξεις, ανθρώπινες στιγμές κι έντονες ανθρώπινες αγωνίες όπως στα Λαζαρέτα της Σύρου. Όλα αυτά συνέβαλαν με τον τρόπο τους στο κτίσιμο της ιστορίας της Σύρου και κατ’ επέκταση της Ελλάδος».
Λίγο πριν το κλείσιμο της εκδήλωσης ο κ. Κουλουμπής αναφέρθηκε στη σημασία της ιστοριογραφίας, απευθύνοντας κάλεσμα σε όσους επιθυμούν να συμβάλλουν στην έρευνα και τη μελέτη της ιστορίας της Σύρου. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η εκδήλωση αυτή δεν έγινε ούτε για να διαφημιστεί ο Σύλλογος των Λαζαρέττων, ούτε ο Παναγιώτης Κουλουμπής. Η ιστοριογραφία είναι λειτούργημα όπως και η δημοσιογραφία. Και ο κάθε πολίτης έχει αναφαίρετο και από νομούς προστατευμένο το δικαίωμα να την εξασκήσει. Η Σύρος είναι ολόκληρη ένα ζωντανό μουσείο με ιστορία που όμοια της ελάχιστες Ελληνικές Πόλεις διαθέτουν και μπορούν να προσφέρουν.»
Με το πέρας της εκδήλωσης ακολούθησε κέρασμα στους παρευρισκόμενους με συριανό λουκούμι, χαλβαδοπιτάκι, προσφορά της βιοτεχνίας λουκουμιών Δεναξά και λικέρ παρασκευασμένο παραδοσιακά από τα μέλη του Συλλόγου.
Δείτε στο βίντεο παρακάτω ολόκληρη την εκδήλωση:
Στις 23 Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί άλλη μία εκδήλωση-αφιέρωμα στο εργαστάσιο και την οικογένεια Λαδόπουλου η οποία είχε συμβάλλει σημαντικά στη βιομηχανική και οικονομική ζωή της Σύρου. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί 23/8 στις 19.30 στο θέατρο Ευανθία Καΐρη στα Λαζαρέττα και θα παραβρεθούν αλλά θα τιμηθούν για πρώτη φορά απόγονοι της οικογένειας Λαδόπουλου.
