Ένα άρθρο αφιερωμένο στους παλιούς και νέους «ρυμουλκάδες» του Νεωρίου και όλους τους εργαζόμενους παλιούς και νέους συναδέλφους στην διαβόητη «Γιάρδα» του νησιού μας.
Το Φοίνιξ (Phoenix) ήταν από τα καμάρια όχι μόνο του Νεωρίου αλλά γενικότερα του Ελληνικού Ναυπηγοεπισκευαστικού κλάδου.
Ήταν γνωστό και αγαπητό στους Συριανούς οι οποίοι το ονομάτιζαν ως απλά και χαϊδευτικά «Φοίνικας». Πραγματικά το αγαπούσαν οι Συριανοί. Ήταν το μεγαλύτερο, το πιο εντυπωσιακό και αυτό που πρώτα έτρεχαν να γεμίσουν τις ημέρες των Θεοφανείων και των Ναυτικών Εβδομάδων οι Συριανοί για να κάνουν την παραδοσιακή βόλτα στο λιμάνι της Ερμούπολης μετά τη δοξολογία.
Ήταν εκείνο που πάντα έτρεχε και έβγαινε πρώτο στην φουρτουνιασμένη θάλασσα για να φέρει κανένα από τα «θηρία» γκαζάδικα που εκείνη την εποχή με τις συνεργασίες με τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες έρχονταν συχνά στο Νεώριο.
Ο Φοίνικας υπηρέτησε 61 ολόκληρα χρόνια το ναυπηγείο από την εποχή που προαγοράστηκε από τον Γουλανδρή ως και την προτελευταία περίοδο του Νεωρίου πριν την ΟΝΕΧ.
Ήταν το Ρυμουλκό που ρυμούλκησε την δεξαμενή Βιολαντώ και την έφερε στο Νεώριο .
Θα πρέπει να πούμε, για εκείνους που ενδεχομένως δεν το γνωρίζουν πως το Νεώριο είχε δικά του ρυμούλκα και δικό του ειδικό τμήμα ρυμουλκών για πολλά χρόνια.
Στα ρυμούλκα του Νεωρίου συγκαταλέγονται μερικά από τα θρυλικά ονόματα ρυμουλκών απόλυτα συνδεδεμένα με την ζωή και την ιστορία όχι μόνο του Νεωρίου αλλά και της Σύρου.
Ο Ολυμπιακός και το Υβ – ΥΒ ήταν μερικά από αυτά. (Θα ακολουθήσει αναλυτικό και εκτεταμένο άρθρο για αυτά τα ρυμούλκα στα επόμενα άρθρα μας)
Για την εποχή του ο Φοίνικας ήταν "θηρίο". Από τα μεγαλύτερα ρυμούλκα που κυκλοφορούσαν στις Ελληνικές θάλασσες. Κατασκευή δυνατή. "Καρφωτό" και καλοτάξιδο. Αν θυμάμαι ή γνωρίζω σωστά ήταν και το μοναδικό που μπορούσε να ταξιδέψει εκτός των "ορίων" του ναυπηγείου στην ανοικτή θάλασσα.
Ήταν δε και το μοναδικό ρυμουλκό του Νεωρίου που δεν κατασκευάστηκε στο Νεώριο αλλά αγοράστηκε.
Αρχικά το όνομα του ήταν Praia Grande με (IMO 5283580). Κατασκευάστηκε στη Λισαβόνα στα ναυπηγεία του ομίλου Gebouwd bij CUF – Cia., Uniao Fabril, Lissabon. Bouwnr. 130.
Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 12/02/1953 και πωλήθηκε στον Γουλανδρή/Νεώριο το 1970.
Το έφεραν στην Ελλάδα άνθρωποι του ναυπηγείου οι οποίοι και συνέχισαν να εργάζονται σε αυτό ως τις τελευταίες μέρες του. Όταν ήρθε στην Ελλάδα και το Νεώριο άλλαξε το όνομα του σε Φοίνιξ ή Phoenix.
Έχοντας υπηρετήσει ως ρυμουλκό του ναυπηγείου για πολλά χρόνια ήρθε η ημέρα που το θρυλικό ρυμουλκό πήρε τον δρόμο για το διαλυτήριο στις 07/01/2011.
Στο τελευταίο ταξίδι το συντρόφευε το Αγία Τριάς.
Αυτό που ελάχιστοι ξέρουν είναι ότι είχε ένα αδελφάκι που επίσης κυκλοφορούσε στις Ελληνικές θάλασσες.
Ήταν το ΤΙΤΑΝ και ανήκε στον γνωστό Ρυμουλκά Τσαβλίρη. Αρχικό όνομα του Titan ήταν το Praia ad Adraga (IMO 5283504). Και αυτό κατασκευάστηκε στη Λισαβόνα στα ναυπηγεία του ομίλου CUF με no. 129 το 1952 με μήκος 48,37 m και πλάτος 9,2 m. Μονοπρόπελο με δίχρονη οκτακύλινδρη diesel Sulzer-Winterthure (type 8TD36) και ισχύος 1360 hp δίνοντάς του ταχύτητα 13 κόμβων. Επίσης, έχει (ή μάλλον είχε) 3 generator 52 kW/110 V/50 Hz και 1 generator 19 kW/110 V/50 Hz. Πωλήθηκε κάπου μεταξύ 1970-1975 στον Τσαβλίρη και τότε άλλαξε το όνομά του σε Titan. Έφυγε για σκραπ (Αλιάγα) πιθανότατα 02/11/1995.
HISTORY Φοίνικας / Phoenix
(ΙΜΟ 5283580) Vessel Name Registered Owner Year FINIX Neorion New SA Syros Shipyards 2008 FOINIX Neorion New SA Syros Shipyards 2005 FOINIX Neorion Syros Shipyards Ltd 1982 FOINIX John, Leonidas & Alexander Goulandris 1970 PRAIA GRANDE Soc Geral de Comercio, Industria e Transportes Φοίνιξ (1953, ex- Praia Grande, Foinix, broken up as Finix) FINIX (IMO: 5283580) is a Tug registered and sailing under the flag of Greece. Her gross tonnage is 672 and deadweight is 0. FINIX was built in 1953. FINIX length overall (LOA) is 48.37 m, beam is 9.25 m. Her container capacity is 0 TEU. The ship is operated by NEORION SYROS SHIPYARDS. "Praia Grande" 1953 IMO 5283580 L x B x D = 48,37 x 9,20 x 4,50 m. 513 BRT. 1 schroef. 2t. 8 cilinder dieselmotor van Shulzer-Winterthur (type 8TD36). 1360 pk. 1953: "Praia Grande", Sociedade Geral de Comercio, Industia e Transportes, Lissabon. 1970: "Poenix" of "Foinix" John Leonidas & Alexander Goulandris, Syros. "Poenix" of "Foinix" Neorion Syros Shipyards Ltd., Syros. "Poenix" of "Foinix" Neorion New SA Syros Shipyards, Syros. 2008: "Finix" 2010: Gesloopt IMO 5283580 Callsign N/A Flag (Registration) Greece Gross Tonnage 672 Deadweight (t) 0 Length (m) 48.37 Beam (m) 9.25 TEU 0 Built (year) 1953 Builder LISNAVE Yard LISBON
ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΣΕ και ΕΝΑ ΑΝΕΚΔΟΤΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΡΥΜΟΥΛΚΟ ΑΥΤΟ
Την εποχή που εργαζόμουν στο Νεώριο κυκλοφορούσε μια αστεία ιστοριούλα σχετικά με το ρυμουλκό αυτό.
Ήταν η εποχή που το ναυπηγείο δούλευε «σφαίρα» και του «σκοτωμού» τρέχοντας όλοι να προλάβουν τις απίστευτες δουλειές που υπήρχαν και συνεχώς εμφανίζονταν.
Εκείνες τις εποχές αν και δύσκολες, επικίνδυνες με τις δουλειές αυτές και αγχωτικές συνέβαιναν και πολλά αστεία και ευτράπελα που έκαναν την ζωή των εργαζόμενων μέσα στις δυσκολίες ευχάριστη χαμογελαστή ώστε έτσι να ξεχνούν το ασήκωτο βάρος της βαριάς εργασίας τους που «με το κορμάκι τους έδενε το ατσάλι» όπως πολύ χαρακτηριστικά λένε και οι στίχοι του τραγουδιού.
Μεταξύ αυτών των ευτράπελων κυκλοφορούσε και αυτή η ανεπιβεβαίωτη αστεία ιστοριούλα λοιπόν.
Δεν διασταύρωσα πότε κατά πόσο ήταν αληθινή ή όχι αλλά, σε αυτές τις ανέκδοτες ιστορίες συνήθως η αλήθεια βρίσκεται κάπου στην μέση.
Κάποτε λοιπόν, χρειάστηκαν κάποια ανταλλακτικά για το ρυμουλκό αυτό από την τοπική αγορά.
Κάποιος λοιπόν πήρε τηλέφωνο σε ένα κατάστημα της τοπικής αγοράς και μίλησε με ένα υπάλληλο ζητώντας του αν έχει αυτά τα υλικά.
«Ναι τα έχω», απάντησε ο υπάλληλος.
«Μπράβο! Τέλεια!», του απάντησε ο «Νεωριάς» και συμπλήρωσε γρήγορα ...
«Πάρτα και έλα γρήγορα στον Φοίνικα γιατί καιγόμαστε!»
«Εντάξει, έρχομαι …», απάντησε ο υπάλληλος.
«Σφαίρα έτσι;»
«Ναι! Τρέχω...»
Πέρασε κάμποση ώρα και ο υπάλληλος δεν εμφανίζεται. Περνά πιο πολύ ώρα, τόση που άρχισε να γίνεται αδιανόητη η ώρα που θα έπρεπε να κάνει από το μαγαζί ως το ναυπηγείο ο υπάλληλος για να φέρει τα υλικά.
Παίρνανε τηλέφωνο στο μαγαζί να δούν τι έγινε αλλά δεν απαντούσε. Έστειλαν και ένα «παιδί» του Νεωρίου να δει τι έγινε, και το «παιδί» επέστρεψε λέγοντας ότι το μαγαζί ήταν κλειστό. Προφανώς, ο άνθρωπος ήταν μόνος του στο μαγαζί και το είχε κλείσει για να πάει τα υλικά στον "Φοίνικα".
Όλοι είχαν αρχίσει να ανησυχούν για δυο λόγους.
Από την μία τι είχε γίνει ο άνθρωπος και από την άλλη … το ρυμουλκό καιγόταν να πάρει τα υλικά γιατί είχε δουλειά.
...Και ξαφνικά «σκάει» ένα τηλέφωνο από τον υπάλληλο στο Ναυπηγείο.
«Που είστε βρε παιδιά!!!!! Είμαι μια ώρα στον ... Φοίνικα και δεν βλέπω κανένα σας…!!!!»
Ποιος ξέρει μέσα στον πανικό και την τρέλα πως μέσα στο μυαλό του κατάλαβε να πάει στο χωριό Φοίνικας αντί στο Νεώριο και το ρυμουλκό!
Ποτέ δεν διασταύρωσα σας ξαναλέω αυτήν την ιστοριούλα, αλλά είπαμε εκείνη την εποχή πολλά τέτοια ευτράπελα μέσα στην τρέλα της δουλειάς συνέβαιναν.
Αυτή λοιπόν ήταν η όμορφη ιστορία του θρυλικού ρυμουλκού του Νεωρίου Φοίνιξ (Phoenix).
Όπως γράφω και στην αρχή αφιερώνω το άρθρο αυτό στους «ρυμουλκάδες» του Νεωρίου. Τους παλιούς που είχα την χαρά και την τιμή να συνεργαστώ μαζί τους εκείνα τα υπέροχα χρόνια του Νεωρίου. Αλλά και τους νέους και όλους τους εργαζόμενους συναδέλφους που συνεχίζουν την ιστορία του πιο σημαντικού και σπουδαίου Ελληνικού Ναυπηγείου της Σύρου και ανέκαθεν ενός από τα γνωστότερα ναυπηγεία του κόσμου.
Εύχομαι και αυτό το άρθρο να είναι ένα ακόμα λιθαράκι στο κτίσιμο της ιστορίας μας και να βοηθήσει τους μελλοντικούς ερευνητές και ερευνητές της ιστορίας μας να ψάξουν περισσότερα προσθέτοντας και εκείνοι το δικό τους μετερίζι και λιθαράκι στην σκόρπια ιστορία μας.
Παναγιώτης Κουλουμπής
Syros Stories
Πηγές: Προσωπικό αρχείο και έρευνες. Ναυπηγείο Νεώριο, ημερολόγια Συνδέσμου Συριανών Λιμενικού Ταμείου 2013, Βάκης Καρβώνης , Ευάγγελος Αθυμαρίτης. Συνεντεύξεις εργαζόμενων Ναυπηγείου Νεωρίου.