Σαν πρώτη δημοσίευση για το 2023 σκέφτηκα να σας δώσω κάτι εύκολο χωρίς πολλά λόγια, αλλά με σημαντικό ιστορικό και συναισθηματικό περιεχόμενο.
Τα ρυμουλκά του Νεωρίου, αυτά που ανήκαν στην ίδια εταιρία με το Νεώριο έχουν γράψει ιστορία. Έχουν ρυμουλκήσει εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες πλοία κάθε μεγέθους είδους και τονάζ.
Τα πληρώματα των ρυμουλκών αυτών, όλοι Συριανοί, ήταν έμπειροι παλιοί ναυτικοί που ήξεραν να αντεπεξέλθουν με απίστευτη ευκολία σε κάθε περίσταση και δυσκολία.
Τα ίδια τα σκάφη τα πιο πολλά από αυτά κατασκευασμένα στο Ναυπηγείο ήταν για την εποχή τους μοναδικά, εξοπλισμένα τέλεια και κατασκευασμένα με τις καλύτερες προδιαγραφές.
Τι αναμνήσεις διεγείρουν τα σημερινά κουρασμένα και σκουριασμένα κουφάρια των πάλαι ποτέ ηρωικών ρυμουλκών του Νεωρίου
Πόσα δάκρυα συγκίνησης θα τρέχουν από τα ματιά των συνταξιούχων ναυτικών που έφαγαν ψωμί (και αλάτι στην κυριολεξία) μέσα σε αυτά τα σκάφη και σήμερα θα τα βλέπουν να σκουριάζουν αδύναμα λυπημένα αλλά ακόμα να τα νοιώθει κανείς ότι αν κάποιος μπορούσε να τους επιτρέψει να ξαναδουλέψουν, μόλις οι ισχυρές μηχανές τους βρυχούνταν ξανά θα έβγαιναν στην θάλασσα να ξαναγράψουν ιστορία.
Χωρίς πολλά λόγια, σας παραθέτω ένα φωτογραφικό άλμπουμ από τα τρία τελευταία ρυμουλκά του Νεωρίου πριν η εταιρία κλείσει και αυτά τα υπέροχα σκάφη παροπλιστούν για πάντα και αφεθούν στην τύχη του Θεού Ποσειδώνα και την προστασία του Αγίου Νικολάου.
Πολλοί που δεν είχαν σχέση με το Νεωρίου αλλά και πολλοί ακόμα που δούλευαν στο Νεώριο δεν είχαν την τύχη πότε να γνωρίζουν πως ήταν τα σκάφη αυτά «από μέσα»
Πολλοί Συριανοί τα είχαν μυθοποιήσει.
Δεν είχαν άδικο.
Τα ρυμουλκά του Νεωρίου πάντα θα τα συνοδεύει ένας μύθος και ένα συναίσθημα που ξεπερνούσε κατά πολύ την φαντασία.
Περιηγηθείτε λοιπόν στην ιστορία των θρυλικών αυτών σκαφών και δείτε τα πως είναι σήμερα παροπλισμένα στην μαρίνα της Ερμούπολης.
Κανονικά αυτά τα σκάφη θα έπρεπε αφού δεν μπορούν να αξιοποιηθούν για τους σκοπούς που ναυπηγήθηκαν να προσφέρουν κάποιο άλλο σκοπό.
Αν μη τι άλλο τουλάχιστον μουσειακό.
Αλλά στην Ελλάδα ζούμε δυστυχώς.
Και ότι αχρηστεύεται για κάποιους λόγους, το περιμένει μόνο η σκόνη, στην προκειμένη περίπτωση η σκουριά του χρόνου.
Να σας πω επίσης πως δεν ήταν μόνο αυτά τα ρυμουλκά του Νεωρίου.
Στην ιστορία του Συριανού Ναυπηγείου υπήρξαν και αλλά ακόμα πιο ιστορικά ρυμουλκά, όπως το Φοίνικας, που ήταν ένα από τα καλύτερα και πιο σύγχρονα ρυμουλκά της εποχής του, καθώς επίσης και ένα άλλο που ονομαζόταν «ΥΒ» από το όνομα του θρυλικού ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Υβ Τριαντάφυλλου. και για τα δυο αυτά ιστορικά ρυμουλκά έχω γράψει παλιότερα άρθρα τα οποία με την προσθήκη νέων στοιχείων και ντοκουμέντων θα αναδημοσιευτούν τον επόμενο καιρό εδώ στο Syrostoday και την ενότητα Syros stories.
Λίγη εγκυκλοπαίδεια. Οι πληροφορίες για το παρακάτω κείμενο αντλήθηκαν από το βιβλίο Ναυτική Τέχνη (Β’ Έκδοση) του Γεωργίου Ι. Φαμηλωνίδη, Έκδοση Ιδρύματος Ευγενίδου 2015, σσ. 157-158.
Ρυμουλκό (Ρ/Κ), (Tugboat ή towboat), είναι ένα μικρό μηχανοκίνητο πλοίο με ισχυρές μηχανές για ρυμουλκήσεις (towing) ή και προώσεις (pushing).
Τα ρυμουλκά έχουν μεγάλη ισχύ για το μέγεθός τους και είναι κατασκευασμένα από υλικά τα οποία αντέχουν στις πιέσεις και τις δύσκολες καταστάσεις που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν. Τα πρώτα ρυμουλκά είχαν κινητήρες ατμού, αλλά σήμερα τα περισσότερα διαθέτουν κινητήρες ντίζελ. Πολλά ρυμουλκά έχουν κανονάκια πυρόσβεσης, επιτρέποντάς τους να βοηθήσουν στην κατάσβεση πυρκαγιών, ειδικά στα λιμάνια.
Υπάρχουν πολλά είδη ρυμουλκών.
Μερικά από αυτά είναι: Μικρό ρυμουλκό λιμένος (harbour tug), ρυμουλκό ανοικτής θάλασσας (high tug ή deep seas tug), ρυμουλκό διώρυγας (canal tug), ρυμουλκό δεξαμενών (dock tug) κ.ά.
Ωκεανοπόρα-ναυαγοσωστικά: Ωκεανοπόρα-ναυαγοσωστικά: Τα ωκεανοπόρα-ναυαγοσωστικά έχουν ικανότητα μακράς παραμονής εν πλω και χαρακτηρίζονται από μεγάλη ισχύ, αρκετό εκτόπισμα και μεγάλη ακτίνα ενέργειας, ανάλογα με την ταχύτητα, την κατανάλωση καυσίμων και τη χωρητικότητα των δεξαμενών καυσίμων. Τα συγκεκριμένα ρυμουλκά είναι εξοπλισμένα με άγκιστρο ρυμουλκήσεως, μέσα διάσωσης πλοίων και ναυαγών, μέσα καταπολέμησης πυρκαγιάς και σύγχρονα τηλεπικοινωνιακά μέσα. Διαθέτουν ηλεκτρικά ή υδραυλικά βαρούλκα, με συγκεκριμένο φορτίο λειτουργίας, κατασκευασμένα ώστε, εάν η τάση υπερβεί το συγκεκριμένο όριο, το τύμπανο του βαρούλκου να χαλαρώσει έως ότου η τάση επανέλθει στην κανονική, αποφεύγοντας τυχόν σπάσιμο του συρματόσχοινου και ζημιές κατά τη ρυμούλκηση σε ανοιχτές θάλασσες. Η έλξη ρυμουλκήσεώς τους φτάνει και τους 300 τόνους.
Ακτοπλοϊκά ρυμουλκά: Διαθέτουν σχετικά μικρή ακτίνα ενέργειας και έχουν μικρές διαστάσεις (30-40 μ.), ισχύ έως 2.500 kW, ταχύτητα ρυμουλκήσεως περίπου 12 κόμβους και έλξη ρυμουλκήσεως 25-30 τόνους. Επιχειρούν κυρίως μεταξύ λιμένων και πλησίον της ακτής.
Ρυμουλκά λιμένος: Τα ρυμουλκά λιμένος και ποταμών χρησιμοποιούνται κυρίως για την παροχή βοήθειας στα πλοία που πλευρίζουν ή απομακρύνονται από τους ντόκους, σε χειρισμούς ποταμών ή διωρύγων. Τα συγκεκριμένα ρυμουλκά, εκτός από τη ρυμούλκηση, μπορούν και να σπρώχνουν/τραβούν το πλοίο, ώστε να τηρείται στη σωστή θέση του ποταμού ή του διαύλου. Διακρίνονται σε συμβατικά με προπέλα σταθερού ή μεταβλητού βήματος και σε ρυμουλκά εξοπλισμένα με έλικα σε δακτύλιο Kort. Η έλξη ρυμουλκήσεως (bollard pull) αποτελεί βασικό κριτήριο επιλογής αλλά και περιορισμού της χρήσης του κάθε ρυμουλκού λιμένος από ένα πλοίο, καθώς κατά τη χρήση και τη σύνδεση με συρματόσχοινο ρυμουλκών σε ένα πλοίο η έλξη ρυμουλκήσεως δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το ασφαλές φορτίο λειτουργίας της συνδεδεμένης μπίντας του πλοίου με του ρυμουλκού.
Σχέση ρυμουλκού - ρυμουλκουμένου
Όταν η ρυμούλκηση γίνεται εκούσια, δηλαδή με πρωτοβουλία του προς ρυμούλκηση πλοίου, η σχέση ρυμουλκού - ρυμουλκουμένου (tugboat and tow) ρυθμίζεται ως εξής:
1. Το ρυμουλκούμενο πλοίο (σκάφος) διατάζει το ρυμουλκό για οποιαδήποτε κίνηση.
2. Το ρυμουλκούμενο σκάφος κατευθύνει το ρυμουλκό για ασφαλή ναυσιπλοΐα.
3. Αν αντίθετα, το ρυμουλκό κατευθύνει για ασφαλή ναυσιπλοΐα, τότε αυτό είναι υπεύθυνο για κάθε επερχόμενη ζημιά στο ρυμουλκούμενο.
4. Αν το ρυμουλκό υποστεί ναυτικό ατύχημα κατα τη διάρκεια της ρυμούλκησης, το ρυμουλκούμενο πλοίο θα πρέπει να αποδείξει ότι το ατύχημα οφειλόταν σε αμέλεια ή ανικανότητα του Ρ/Κ.
Διάσωση πλοίου από ρυμουλκό:
Ο σύγχρονος γενικός όρος επιθαλάσσια αρωγή που αντικατέστησε τον άλλοτε ταυτόσημο Ναυαγιαίρεση αναφέρεται σε παροχή βοήθειας επί παντός είδους κινδύνου που μπορεί να διατρέξει ένα πλοίο με κύριο σκοπό κατά πρώτον την διάσωση ανθρώπων, που είναι βασικά υποχρέωση, και κατά δεύτερον τη διάσωση του πλοίου, του φορτίου αλλά και του ναύλου* (που είχε καταβληθεί ή συμφωνηθεί).
Επί του κατά δεύτερον αυτού σκοπού διάσωσης η «επιθαλάσσια αρωγή» αποτελεί αντικείμενο «σύμβασης», καλούμενη επί τούτου "σύμβαση αρωγής", που συνάπτεται μεταξύ του πλοίου (Πλοιάρχου) που κινδυνεύει, και του πλοίου (Πλοιάρχου) εκείνου που προστρέχει σε βοήθεια, στην οποία συμφωνείται αμοιβή καλούμενη «σώστρα», που είναι ακριβώς εκείνη που θα λάβει το δεύτερο πλοίο από το πρώτο όταν και εφόσον φέρει ωφέλιμο αποτέλεσμα.
Η σύμβαση αυτή καταρτίζεται με συμφωνητικό που είναι τυποποιημένο από τους Νηογνώμονες, κυρίως τον αγγλικό Lloyd, που περιλαμβάνει τη γνωστή, βασική «ρήτρα»: no cure - no pay - (νο κιούρ νο πέϊ) - ( = καμία αμοιβή χωρίς διάσωση). Αν τελικά λόγω των συνθηκών δεν συμφωνηθεί η αμοιβή, το πλοίο που παρείχε την αποτελεσματική βοήθεια δικαιούται να λάβει εύλογη «αποζημίωση» που θα την καθορίσει Δικαστήριο. Η αμοιβή (τα καταβληθέντα σώστρα) σε επιθαλάσσια αρωγή (είθισται, - διεθνές ναυτικό έθιμο) να εισπράττεται κατά τα ακόλουθα μερίδια: Το 1/2 εισπράττει ο Πλοιοκτήτης του πλοίου που παρείχε τη βοήθεια, το 1/4 ο Πλοίαρχος και το υπόλοιπο 1/4 το πλήρωμα του ίδιου πλοίου.
Αυτή βέβαια η διανομή αμοιβής δεν αφορά για εξειδικευμένα πλοία διάσωσης όπως ναυαγοσωστικά ή ρυμουλκά των οποίων Πλοίαρχοι και πληρώματά τους μισθοδοτούνται ανάλογα με τις ειδικές υπηρεσίες αρωγής ή διάσωσης που πρόκειται να παράσχουν.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Επιτρέψτε μου. να κλείσω αυτό το πρώτο άρθρο για το 2023 με μια ευχή αγαπητοί αναγνώστες και φίλοι.
«Ας είμαστε ρεαλιστές. Καλή χρονιά από μόνη της δεν θα είναι. Υπάρχουν τόσα πολλά άλυτα προβλήματα που διαιωνίζονται και γιγαντώνονται μέρα με την μέρα.
Και τόσα πολλά ακόμα που θα προστεθούν στην ζωή αυτού του πλανήτη και των κάτοικων του.
Κυρίαρχο πρόβλημα είναι οπωσδήποτε η αχαλίνωτη, ακατάσχετη και ανεξέλικτη κακία και εχθρικότατα που διακρίνει το αυτοκαταστροφικό ανθρώπινο είδος.
Καλή χρόνια λοιπόν δεν θα είναι. Είναι πλέον ένας άγραφος φυσικός νόμος το «κάθε χρόνο και χειρότερα», ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλο μας.
Πόλεμοι, Κλιματική αλλαγή, Αρρώστιες, Καταστροφές, Λιμοί, Καταποντισμοί, Σκάνδαλα … «Οι δέκα πληγές του Φαραώ» και άλλες τόσες ακόμα που την εποχή που γραφόταν η Βίβλος ούτε από το μυαλό του πιο ευφάνταστου προφήτη δεν είχαν περάσει.
ΟΜΩΣ ... ΤΗΝ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ. Ο ΚΑΘΕ ΕΝΑΣ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΜΕΣΑ ΤΟΥ.
Εύχομαι λοιπόν αυτόν τον χρόνο οι άνθρωποι να γίνει ένα θαύμα (ναι ας πιστέψουμε στα θύματα…) και να γλυκάνουν οι ψυχές τους, να ελέγξουν και να αποβάλουν τα πάθη και τα συναισθήματα μου κάνουν μίζερη και εχθρική την ζωή μας.
Να νοιώσουν πόσο σημαντική είναι η Ειρήνη, η ηρεμία, η καλοσύνη και η αγάπη στον κόσμο. Να αναγεννηθεί μέσα τους η ελπίδα ενός καλύτερου , εύτακτου κόσμου με καλλιεπείς, ευάρμοστους και ευάρεστους συνανθρώπους.
Εύχομαι το φως της λογικής να καταφέρει αυτόν τον χρόνο λίγο περισσότερο να φωτίσει και να διαλύσει λίγο με την λάμψη του την γκρίζα και χαώδη τρέλα αυτού του αλλοπρόσαλλου κόσμου.
Λίγο φως κάθε φορά…
ΕΥΧΟΜΑΙ ΔΕ ΤΕΛΟΣ στο Syrostoday και σε όλους τους συντελεστές του αγαπημένου μας site, υγεία, μακροημέρευση, επιτυχίες, δημιουργικότητα, να συνεχίζει την ανοδική πορεία που έχει χαράξει με την ίδια τόλμη και δύναμη και να είναι γεμάτη με αξιόλογα άρθρα, αξιόλογους συνεργάτες και μεγάλες αναγνωσιμότητες.
Με εκτίμηση
Παναγιώτης Κουλουμπής.
Το άρθρο αυτό είναι αφιερωμένο κατ' αρχάς σε όλους τους ρυμουλκαδόρους (ρυμουλκάδες) ναυτικούς παλαιούς και νέους που υπηρέτησαν με θυσίες και κίνδυνο της ζωής τους πολλές φορές την υπηρεσία τους στη συγκεκριμένη αυτή θέση το Συριανό Ναυπηγείο μας και φυσικά όπως πάντα σε όλες τις επόμενες γενιές ερευνητών που θα ενδιαφερθούν και θα ψάξουν την γνωστή και άγνωστη ιστορία της Σύρου.