Κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ και Ρωσίας, σε ένα γεωγραφικό χώρο όπου εδώ και μήνες «σιγόβραζε» η ένταση μεταξύ των δύο δυνάμεων, έφερε η συντριβή ενός αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους στη Μαύρη Θάλασσα από ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος.
Ζεύγος Su-27 νωρίς το πρωί της Τρίτης πλησίασε ένα αμερικανικό drone ΜQ-9 το οποίο περιπολούσε στη Μαύρη Θάλασσα, σε διεθνή εναέριο χώρο. Τα ρωσικά μαχητικά προσπάθησαν, σύμφωνα με τις ως τώρα πληροφορίες, να παρενοχλήσουν το drone, πριν το χτυπήσει ένα στον έλικα, με αποτέλεσμα να καταπέσει στη θάλασσα.
Το περιστατικό αμέσως καταδίκασαν οι ΗΠΑ, εκφράζοντας την οργή τους, που κάλεσαν τον Ρώσο πρεσβευτή για εξηγήσεις.
Η Ρωσία, με αρκετές ώρες καθυστέρηση από το περιστατικό και τη δημοσιοποίησή του από τις ΗΠΑ, διέψευσε ότι το drone κατέπεσε εξαιτίας των μαχητικών της. Ισχυρίζεται ότι το drone πετούσε με κλειστούς τους αναμεταδότες σε περιοχή απαγόρευσης πτήσεων και ότι, λόγω ενός ελιγμού έπεσε στη θάλασσα, χωρίς να χτυπηθεί.
Ίσως πρόκειται για την πιο κοντινή επαφή μεταξύ αμερικανικών και ρωσικών πολεμικών αεροσκαφών από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία. Ανοιχτό πλέον το ερώτημα πώς θα απαντήσουν οι ΗΠΑ.
Πώς εμβόλισαν το drone
To μη επανδρωμένο MQ-9 Reaper («Θεριστής») πετούσε το πρωί της Τρίτης πάνω από τα διεθνή ύδατα, σε διεθνή εναέριο χώρο. Σύμφωνα με τον αμερικανικό στρατό, πραγματοποιούσε επιχείρηση ρουτίνας.
Εντοπίστηκε από ζεύγος ρωσικών μαχητικών Su-27 τα οποία είχαν απογειωθεί από την Κριμαία. Ένα από τα δύο αεροσκάφη, που ενεπλάκη στο επεισόδιο, άρχισε να παρενοχλεί την πτήση του μη επανδρωμένου.
«Αρκετές φορές πριν από τη σύγκρουση, τα Su-27 έριξαν καύσιμα και πέταξαν μπροστά από το MQ-9 με απερίσκεπτο, περιβαλλοντικά ακατάλληλο και αντιεπαγγελματικό τρόπο», ανέφερε ο στρατηγός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ Τζέιμς Χέκερ, διοικητής της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη και την Αφρική. «Αυτό το περιστατικό καταδεικνύει επικινδυνότητα και αντιεπαγγελματισμό», είπε.
Το ρωσικό μαχητικό στις 07:03 φαίνεται ότι χτύπησε το drone στο πίσω μέρος, εκεί όπου βρίσκεται ο έλικας. Το drone υπέστη ζημιά και έχασε τη δυνατότητα πτήσης και οι Αμερικανοί, για ευνόητους λόγους, αναγκάστηκαν να το ρίξουν στη θάλασσα.
«Λόγω της ζημιάς που υπέστη, δεν είχαμε άλλη επιλογή από την πτώση του στη Μαύρη Θάλασσα» ανέφερε την Τρίτη ο ταξίαρχος της Πολεμικής Αεροπορίας Πατ Ράιντερ σε δημοσιογράφους, υπογραμμίζοντας ότι η πρόσκρουση προκάλεσε απώλεια της πτητικής ικανότητας του UAV.
Τα ρωσικά Su-27 κατευθύνθηκαν προς την Κριμαία όπου και προσγειώθηκαν στη βάση τους.
Το Reaper, που κατασκευάζεται από την αμερικανική εταιρεία General Atomics, είναι ένα τηλεκατευθυνόμενο αεροσκάφος τύπου MALE (μεσαίου υψομέτρου μεγάλης αντοχής), εξοπλισμένο με υπερσύγχρονους αισθητήρες για την εκτέλεση επιχειρήσεων επιτήρησης σε ταχύτητα πλεύσης 335 km/h. Έχει άνοιγμα φτερών 20 μέτρα και αντοχή πάνω από 24 ώρες πτήσης.
Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου δεν διευκρίνισε εάν το MQ-9 ήταν οπλισμένο.
Μόσχα: Δεν ρίξαμε το drone
Η απάντηση της Μόσχας, που ήλθε με μερικές ώρες καθυστέρηση, ήταν ότι το αμερικανικό drone πετούσε αντικανονικά, σε περιοχή προσωρινής απαγόρευσης πτήσεων. Λόγω ενός επικίνδυνου ελιγμού, πάντα κατά τη Μόσχα, το drone κατέπεσε στη θάλασσα, χωρίς καμία παρέμβαση από τα ρωσικά μαχητικά.
«Το πρωί της Τρίτης 14 Μαρτίου τρέχοντος έτους στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας, στην περιοχή της χερσονήσου της Κριμαίας, από τα μέσα ελέγχου εναέριου χώρου των αεροδιαστημικών δυνάμεων της Ρωσίας καταγράφηκε η πτήση αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους τύπου MQ-9 με κατεύθυνση τα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας», ανακοίνωσε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Όπως υποστήριξε το ρωσικό υπουργείο, «η πτήση πραγματοποιούνταν με απενεργοποιημένους αναμεταδότες και κατά παράβαση των ορίων ζώνης προσωρινού καθεστώτος απαγόρευσης χρήσης εναέριου χώρου, το οποίο έχει οριστεί για τους σκοπούς διεξαγωγής της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης [εννοεί του πολέμου στην Ουκρανία] και έχει κοινοποιηθεί σε όλους τους χρήστες του διεθνούς εναέριου χώρου και δημοσιευθεί σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες».
Κατά τη ρωσική πλευρά, «το μη επανδρωμένο αεροσκάφος, λόγω απότομου ελιγμού του, περιέπεσε σε ανεξέλεγκτη πτήση με απώλεια ύψους και κατέπεσε στην υδάτινη επιφάνεια».
«Τα ρωσικά μαχητικά δεν χρησιμοποίησαν τα οπλικά τους συστήματα, δεν ήρθαν σε επαφή με το μη επανδρωμένο αεροσκάφος και επέστρεψαν αισίως στην αεροπορική τους βάση», καταλήγει το σχόλιο του ρωσικού υπουργείου Άμυνας.
Αντιδράσεις από τις ΗΠΑ
Για το συμβάν ενημερώθηκε ο Τζο Μπάιντεν από τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, Τζέικ Σάλιβαν
Η Ουκρανία έκανε λόγο για στοχευμένη επίθεση από τη Ρωσία σε βάρος των ΗΠΑ.
Εν τω μεταξύ, ο πρεσβευτής της Ρωσίας στην Ουάσινγκτον κλήθηκε στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών για να του κοινοποιηθεί η «έντονη διαμαρτυρία» των ΗΠΑ μετά το περιστατικό.
«Είμαστε σε απευθείας επαφή με τους Ρώσους, σε επίπεδο υψηλόβαθμων αξιωματούχων, προκειμένου να τους μεταφέρουμε την έντονη διαμαρτυρία μας γι' αυτήν την επικίνδυνη και αντιεπαγγελματική αναχαίτιση που προκάλεσε την πτώση του μη επανδρωμένου αεροσκάφους μας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτετικών Νεντ Πράις.
Αμερικανοί αξιωματούχοι ενημέρωσαν τους συμμάχους και τους εταίρους τους για το περιστατικό αυτό, δήλωσε επίσης ο Πράις στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής ενημέρωσης. Οι ΗΠΑ ξεκαθαρίζουν, πάντως, ότι μαζί με τους συμμάχους θα συνεχίσουν τις ασκήσεις πάνω από την περιοχή.
Ο εναέριος χώρος της Μαύρης Θάλασσας είναι το σκηνικό τακτικών «επαφών» μεταξύ drones και αεροσκαφών από χώρες του ΝΑΤΟ και των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων.
Σύμφωνα με τις ΗΠΑ δεν είναι σπάνιο ρωσικό αεροσκάφος να αναχαιτίσει αμερικανικά μέσα πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα. Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν καταγραφεί και άλλα ανάλογα περιστατικά, λένε οι ΗΠΑ.