Πολύ συχνά εκεί κοντά στα 2α γενέθλια του παιδιού ακούμε μανούλες να αναρωτιούνται:
“Πότε θα μιλήσει το παιδί μου;” ή
“το δικό της παιδί όλη μέρα μιλάει και το δικό μου ακόμη τίποτα”,
“ βγάζει κραυγές όταν θέλει κάτι, δεν λέει τίποτα ακόμη”,
“κάποιος μου είπε για λογοθεραπεία, όμως χρειάζεται;”
Και μετά ακούμε απαντήσεις του τύπου “άστο θα τα πει μόνο του” ή “μόλις πάει σχολείο θα τα πει όλα μαζί”. Και το άγχος φυσικά δεν φεύγει και όσο περνάει ο καιρός τόσο αγχωνόμαστε και όσο το άγχος αυξάνεται τόσο πιέζουμε υποσυνείδητα το παιδί να μιλήσει βομβαρδίζοντας το με χίλιες δυο ερωτήσεις.
Με βάση επιστημονικά δεδομένα, ο μέσος όρος λέξεων που πρέπει να παράγει ένα δίχρονο παιδί κυμαίνεται γύρω στις 200-250 λέξεις είτε μεμονωμένα είτε σχηματίζοντας μικρές φράσεις π. χ μαμά μήλο, μπαμπά τουτου κτλ. Αναμένεται ότι στην ηλικία των 3-4 χρονών τα παιδιά παράγουν σωστά τα περισσότερα φωνήματα της γλώσσας, χρησιμοποιούν σωστές και ολοκληρωμένες προτάσεις και διηγούνται μέρος μιας μικρής ιστορίας. Παρόλο που η ένταξη του παιδιού στο σχολείο (παιδικό σταθμό ή προνήπιο) βοηθά να αναπτυχθεί περαιτέρω η γλωσσική του ικανότητα, η ανάπτυξη και η ολοκλήρωση της ομιλίας ξεκινά πριν ακόμα το παιδί φοιτήσει. Υπολογίζεται ότι περίπου το 50% των παιδιών που καθυστερεί να μιλήσει όταν φτάσει στην ηλικία των 3 με 3 ½ χρονών δεν καταφέρνει να καλύψει τα κενά που δημιουργήθηκαν και συνεχίζει να παρουσιάζει γλωσσική καθυστέρηση είτε στην άρθρωση είτε στην σύνταξη των προτάσεων και σε μεγαλύτερη ηλικία ίσως κάποιου είδους μαθησιακή δυσκολία.
Η έγκαιρη διάγνωση της γλωσσικής ανωριμότητας σε παιδιά μικρής ηλικίας ( 24-30 μηνών) θεωρείται πλέον πολύ σημαντική αφού λόγω της πλαστικότητας του εγκεφάλου που επιτρέπει την βέλτιστη αφομοίωση των ερεθισμάτων, έχει πολλές δυνατότητες βελτίωσης και ανάκαμψης της γλωσσικής καθυστέρησης εφόσον και εάν ακολουθηθεί η σωστή συμβουλευτική ή θεραπευτική αγωγή. Όταν το παιδί είναι κάτω των 3 ετών και εμφανίζει καθυστέρηση στο λόγο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι χρειάζεται να ξεκινήσει συνεδρίες λογοθεραπείας. Είναι σημαντικό να υπάρχει μια πιο στενή συνεργασία και παρακολούθηση των γονέων με έναν έμπειρο λογοθεραπευτή στην πρώιμη παρέμβαση (0-3 ετών) για να κάνουν μαζί τα κατάλληλα βήματα πριν την επαναξιολόγηση.
Το παιδί σας είναι 18- 30 μηνών και δυσκολεύεται με την επικοινωνία του;
Αν δεν έχει κατακτήσει τα παρακάτω επικοινωνήστε με ένα λογοθεραπευτή για μια αξιολόγηση. Είναι προτιμότερο να επιβεβαιώσετε ότι δεν υπάρχει δυσκολία παρά να αφήσετε τις δυσκολίες να μεγεθύνονται.
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ
Το παιδί πρώτα καταλαβαίνει τί ακούει και μετά μιλάει. Όταν ονομάζετε αντικείμενα θα πρέπει να τα δείχνει και να ακολουθεί οδηγίες. Π.χ. δείξε μου τη γάτα ή φέρε μου τα παπούτσια σου.
ΧΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΩΝ
Είναι πολύ σημαντικό να δείχνει, να χαιρετάει ή να χρησιμοποιεί το σώμα του και τις εκφράσεις του για να επικοινωνήσει ακόμη και αν δεν λέει λέξεις. Αν ωστόσο για διάστημα πάνω από 4 μήνες συνεχίζει να χρησιμοποιεί μόνο χειρονομίες χωρίς συνοδεία λέξεων χρειάζεται να γίνει μια αξιολόγηση.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΕΞΕΩΝ
Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά μεταξύ τους και το καθένα έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Εκείνο που είναι σημαντικό είναι να παρατηρούμε το παιδί να προσπαθεί να χρησιμοποιεί καινούριες λέξεις κάθε μήνα. Αν δεν μιλάει καθόλου ή έχει αρκετά μεγάλη απόκλιση από το μέσο όρο – 18 μηνών να λέει το λιγότερο 3 λέξεις και 24 μηνών περίπου 50 λέξεις- συνίσταται μια αξιολόγηση.
Αν είστε αγχωμένος γονιός και ανησυχείτε για την ομιλία του παιδιού σας δεν χρειάζεται να περιμένετε να δείτε πότε θα τα πει. Ζητήστε τη γνώμη ενός έμπειρου λογοθεραπευτή πρώιμης παρέμβασης ο οποίος θα σας ενημερώσει για το τί είναι ωφέλιμο να γίνει.
Παπαευθυμίου Δήμητρα
Λογοθεραπεύτρια ΚΕΦΙΑΠ Γ.Ν. Σύρου
Τηλ: 2281360312