Ελάτε μαζί μας σε ένα γοητευτικό οδοιπορικό στην Άγρια Πλευρά της Σύρου εκεί όπου ο Αιγαιοπελαγίτικος Άνεμος και η μυρωδιά του Θυμαριού δένονται μας σε ένα υπέροχο μυρωδάτο χαρμάνι με σκηνικό την πέτρα, την αρχαία ιστορία, τους γραφικούς οικισμού, τον γαλάζιο ουρανό, το μπλε της θάλασσα, νησάκια με μοναδική ομορφιά, ιστορία και κουλτούρα διάσπαρτα γύρω γύρω και μέσα σε όλο αυτό το μαγικό τοπίο πανέμορφα ξωκλήσια με μοναδική ιστορία και πανέμορφα ονόματα.
Διαβάστε εδώ το Α' μέρος
Συνεχίζουμε το αφιέρωμα μας στην αυλή πολιτιστική κληρονομιά της Σύρου περιδιαβαίνοντας ψάχνοντας και ανακαλύπτοντας τα εκκλησάκια της Σύρου που βρίσκονται στην Βόρεια πλευρά του νησιού. Την άγρια πλευρά όπως μου αρέσει να την λέω εγώ.
B' Μέρος Πάνω Μεριά
Για να γίνει κατανοητή η όλη έρευνα και περιγραφή θεωρήσαμε σωστό να ξεκινήσουμε αυτό το άρθρο με μερικά περιγραφικά και ιστορικά στοιχεία, πολύ χρήσιμα όπως θα διαπιστώσετε διαβάζοντας την συνέχεια του άρθρου.
Λέγοντας Απάνω Μεριά της Σύρου αγαπητοί μου αναγνώστες εννοούμε όλο το βόρειο τμήμα του νησιού, που διαχωρίζεται από το υπόλοιπο νησί από την νοητή γραμμή που συνδέει το βόρειο άκρο της Ερμούπολης (Άγιος Δημήτριος) με την Άνω Σύρο, την Αληθινή και το Κίνι και αποτελεί περίπου το 45% της συνολικής έκτασης του νησιού.
Ουσιαστικά ταυτίζεται με την Ζώνη Ειδικής Προστασίας GR4220032 των περιοχών NATURA 2000.
Το «απανωμερίτικο τοπίο» είναι ένα πανέμορφο, συναρπαστικά άγριο και άνυδρο μέρος.
Κυριαρχεί το χρώμα της πέτρας, το χρυσό των σταχιων και το «πέτρινο πράσινο» των μυρωδάτων φρύγανων που δίνουν την μυρωδιά τους σε όλο το τοπίο.
Η πάνω μεριά μυρίζει θυμάρι. (Για αυτό και το Συριανό θυμαρίσιο μελί θεωρείται από τα καλύτερα στον κόσμο)
Χαρακτηρίζεται από απόκρημνα βράχια και ξερολιθιές. Τα χωριουδάκια που δεν είναι καν χωριουδάκια αλλά μικροί οικισμοί) είναι ελάχιστα με πολύ λίγα σπίτια.
Ένα μοναδικό σκηνικό με τους βραχώδεις απόκρημνους λόφους που καλύπτονται από αγριελιές και από φρύγανα (θυμάρι, ασπάλαθος, φασκόμηλο κλπ και με θέα όλα τα νησιά γύρω γύρω Τήνος Μύκονος, Άνδρος, Σέριφος, Κύθνος, Κέα και το περιβόητο νησάκι των μαρτυρικών Φυλακών των πολιτικών κρατούμενων, την Τζια, (με καλό καιρό ξεχωρίζουν και η Πάρος με την Νάξο) ενώ και η ακτογραμμή είναι βραχώδης και απόκρημνη περιλαμβάνοντας όμως και μία σειρά από παραλίες ιδιαίτερου φυσικού κάλους πολύ αγαπητές στους εραστές της ησυχίας της ηρεμίας και της άγριας φύσης. «Βαρβαρούσα», «Αετός», «Λία», «Μέγας Λάκκος», «Μαρμάρι», «Γράμματα» και άλλες μικρότερες , όλες όμως διαθέτουν μια άγρια φυσική γοητεία που δύσκολα μπορεί κάποιος να αντισταθεί σε αυτήν.
Οι δε παρθένες παραλίες της είναι τόσο όμορφες που σχεδόν έχουν μυθική φήμη και η πρόσβαση τους γίνεται μόνο από δύσβατα μονοπάτια ή από τη θάλασσα με καΐκια.
Βαρβαρούσα και τον Αετό, τη Λεία , το Μαρμάρι, την Κλεισούρα, το Πλατύ Βουνί, τον Κάμπο.
Έτσι μιας και μιλάμε περιηγητικά αξίζει να θυμίσουμε τα πολύ ξεχωριστά ταβερνάκια που προσφέρουν παραδοσιακά σπιτικά πιάτα αλλά και μια από τις πιο ωραίες θέες του Αρχιπελάγους τους Αιγαίου και ένα από τα πιο ωραία ηλιοβασιλέματα. Εγώ προσωπικά λατρεύω αυτήν την ώρα και να βρίσκομαι «εκεί πάνω»
Υπάρχει ένα οδικό της δίκτυο άλλες φορές ασφαλτοστρωμένο και άλλες φορές χωμάτινο, κακοτράχαλο και δύσκολο στην οδήγηση το όποιο όμως εκτείνεται μόνο στις ορεινές περιοχές, χωρίς να δίνει οδική πρόσβαση στις παραλίες.
Καλό αυτό το ξέρουμε όλοι όσοι αγαπάμε το νησάκι μας αφού έτσι ως τώρα έχουν αποφευχθεί σε σημαντικό βαθμό οι ισχυρές πιέσεις άναρχης τουριστικής ανάπτυξης, που χαρακτηρίζει το υπόλοιπο νησί ... (και τις Κυκλάδες.)
Στην Απάνω Μεριά βρίσκονται και οι τέσσερις σημαντικοί κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι (Καστρί-Χαλανδριανή, Γράμματα, Σπηλιά Φερεκύδη, Δελφινονήσι). Είναι γνωστή επίσης για τον μοναδικό και σχεδόν σπάνιο γεωλογικό της πλούτο.
Η Απάνω Μεριά θεωρείται μια από τις σημαντικότερες και η πιο αντιπροσωπευτικές τοποθεσίες κυανοσχιστόλιθων και εκλογιτών στον κόσμο.
Αυτό το σπουδαίο καθαρά Συριανό Γεωλογικό φαινόμενο φέρνει σχεδόν καθόλη την διάρκεια του χρόνου εκατοντάδες επισκέπτες, γεωλόγους, φοιτητές και ομάδες ειδικών επιστημόνων από όλο τον κόσμο.
Ο συνεργάτης μου Νίκος Δεμιρόπουλος γραφεί χαρακτηριστικά «Σε συνάντηση μου με γεωλόγο στον οικισμό του Κάμπου πληροφορήθηκα ότι κάποτε πριν εκατομμύρια χρόνια το νησί δεν είχε την σημερινή του δομή. Υπήρχε μεταξύ του βορείου και του νοτίου κομματιού θάλασσα . Τεκτονικές αλλαγές είχαν σαν αποτέλεσμα μάγμα να αναδυθεί απ την θάλασσα και να ενώσει τα δύο κομμάτια. Οι ακκισμοί που συναντιούνται στην Πάνω Μεριά είναι οι παρακάτω . Φοινικιά Ρυχωπό Μύτακας Παπούρι Κυπερούσα Πλάτος Χαρτιανά Αμυγδαλό Λυγερο Σύριγγας Πλατύ Βουνί Χαλανδριανή Σαν Μιχάλης και Κάμπος .
Είναι ακόμη γεγονός ότι στην πάνω μεριά τέμνονται ένα μέρος των τεκτονικών πλακών που στηρίζουν την Ευρώπη και την Αφρική.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά τα μοναδικά, σπάνια και σπουδαία έχουμε και ένα … Αερόλιθο.
Το πέτρωμα συνοδεύει ένας μύθος τον θέλει να έχει... πέσει από τον ουρανό, αλλά είναι ένα ακόμα πολύ ξεχωριστό επίγειο πέτρωμα.
Και μιας και είπαμε τόσα πολλά, υπάρχει και ακόμα ένας μύθος;;;; Στην περιοχή του Σύριγγα υπάρχουν ακόμα και … «Νεαραιδοσπηλιές» (Θέλει πολύ ψάξιμο και κουβέντα αυτό το τελευταίο και είναι θέμα ολόκληρης ξεχωριστής έρευνας και άρθρου.)
Και μέσα σε όλο αυτό το άγριο μαγικό περίβολος υπάρχουν και τα αγαπημένα εκκλησάκια μας.
Πανέμορφα Εκκλησάκια διάσπαρτα, ως επί το πλείστον φρέσκο ασβεστωμένα και λευκόβαμμένα «ποτέ δεν τα αφήνουν άβαφτα. Μεριμνούν ούτε στιγμή να μην χάσουν το λευκό τους) να λάμπουν πεντακάθαρα από το λευκό φως του Ελληνικού Ήλιου και πέτρινες πεζούλες κτισμένες με αριστοτεχνικό τρόπο, τόσο τέλεια εναρμονιζόμενα όλα αυτά στο όλο το περιβάλλον που νομίζεις πως δεν είναι τεχνητά αλλά καμωμένα από την ίδια την μητέρα φύση.
Είπαμε λοιπόν πως υπάρχουν οικισμοί διάσπαρτοι σε όλη την Άγρια Μεριά της Σύρου.
Ο Νίκος Δεμιρόπουλος, ο άνθρωπος που έχει περπατήσει πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα αυτήν την κακοτράχαλη περιοχή ψάχνοντας και εξερευνώντας τα εκκλησάκια λέει. «Σε όλους αυτούς τους οικισμούς βρίσκονται τουλάχιστον 18 εκκλησάκια. Απ αυτά, τα τρία είναι ιδιωτικά ορθόδοξα, τα τέσσερα είναι ιδιωτικά καθολικά, τα εννέα είναι καθολικά «εξωκλήσια» , το ένα είναι ιερό καθολικό προσκυνητήριο και το τελευταίο είναι ένα ιδιωτικό εκκλησάκι αφιερωμένο και στα δύο χριστιανικά δόγματα. Πάντως έχω την εντύπωση ότι από την Πάνω Μεριά λείπει ένας ορθόδοξος μη ιδιωτικός ναός η έστω ένα εξωκλήσι.
Θυμίζουμε όπως είχαμε γράψει στο πρώτο μέρος ότι ο όρος εξωκλήσι αναφέρεται σε κτίσματα που βρίσκονται μακριά από οικισμούς .
Προσέξτε τι συμβαίνει όμως στην Σύρο.
Απ τα 9 καθολικά «εξωκλήσια» κανένα δεν πληρεί αυτόν τον όρο.
Όλα είναι ανάμεσα η κοντά σε σπίτια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το «εξωκλήσι» του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου που βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού Πλατύ Βουνί.
Ονομάζεται «εξωκλήσι» μόνο επειδή κάποτε (πριν 400 χρόνια) ήταν μακριά από οικισμούς . Ο όρος ιδιωτικό εξωκλήσι (χωρίς ομοιωματικά) , δεν στέκει νομικά. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν εκκλησάκια μέσα σε ιδιόκτητους κήπους η κτήματα και να είναι μακριά από οικισμούς.
Συνεχίζοντας θα ήθελα να αναφέρω ότι μέσα απ αυτήν την έρευνα γνώρισα όλους τους ιδιοκτήτες αυτών των μικρών ναών. Η φιλόξενη και εγκάρδια στάση όλων, των τριών ορθόδοξων και των τεσσάρων καθολικών ,με γέμισε θαυμασμό και υπερηφάνεια. Όλοι τους προσφέρουν στους ναούς τους την καλύτερη φροντίδα ώστε αυτά τα πολιτισμικά έργα τέχνης να αποτελούν κοσμήματα για το νησί μας.
Ας αρχίσουμε τώρα αγαπητοί αναγνώστες να σας γνωρίσουμε τον μοναδικό και υπέροχο αυτόν πλούτος της Σύρου μας και της «Πάνω Άγριας Μεριάς μας»
Τα 14 καθολικά εκκλησάκια αποτελούν παρεκκλήσια του καθεδρικού καθολικού ναού του Αγίου Γεωργίου (Σαν Τζώρτζης) που βρίσκεται στην Ανω Σύρο ενώ τα 3 ορθόδοξα εκκλησάκια αποτελούν παρεκκλήσια του ενοριακού ορθόδοξου ναού των Παμμεγίστων Ταξιαρχών που βρίσκεται στην Ερμούπολη. Απ όλους τους ΜΗ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥΣ ναούς ξεχωρίζει αυτός των Αγίων Αναργύρων . Ο ναός λειτουργείται πολλές φορές τον χρόνο γι αυτό και δεν αποτελεί «εξωκλήσι» . Αποτελεί , όπως και ο μεγάλος ναός της Φανερωμένης , ιερό καθολικό προσκυνητήριο . Τα 8 καθολικά «εξωκλησια» υπήρχαν και στην έκθεση του επισκόπου Domenico Marengo το 1631 μ. Χ. , επίσης στην ιδια έκθεση υπήρχε και το εξωκλήσι των Αγίων Αναργύρων το οποίο όμως χτίστηκε εκ νέου σε άλλο σημείο το 1889 μ.Χ. Όλα τα «εξωκλήσια» έχουν υποστεί στη διάρκεια των αιώνων πλήθους επισκευών ώστε η αρχική τους κατασκευή να μην είναι πλέον ορατή.
ΤΑ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΩ ΜΕΡΙΑΣ , ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΑ, ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΙΜΟΥΝΤΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΑΠ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ .
Οι ΑΓΙΟΙ που ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΝ αυτό το παρθένο τραχύ βραχώδες αλλά και συναρπαστικό μέρος του νησιού μας είναι οι :
1 ΠΑΝΑΓΙΑ 2 ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ 3 ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΟΥ 4 ΑΓΙΑ ΘΗΡΕΣΙΑ 5 ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ 6 ΑΓΙΟΙ ΠΑΝΤΕΣ 7 ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΠΑΔΟΥΗΣ 8 ΑΓΙΟΣ ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ 9 ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ 10 ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ 11 ΑΓΙΟΣ ΙΩΣΗΦ 12 ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ 13 ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
Τέλος θα αναφερθούμε και σ' ένα ιδιωτικό εκκλησάκι που βρίσκεται στον οικισμό Πλάτος. Αυτό είναι αφιερωμένο στην «Σοφία του Θεού», επίσης απ΄ότι πληροφορήθηκα είναι και ορθοδόξου αλλά και καθολικού δόγματος και φυσικά δεν υπάγεται, ως παρεκκλήσι, σε κανέναν ναό.
ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΟΥ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΥΤΑΚΑΣ) ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ
Το εκκλησάκι βρίσκεται στον οικισμό του Μύτακα και συγκεκριμένα στον δημόσιο δρόμο που συνδέει των Ανω Σύρο με την Πάνω Μεριά. Το εκκλησάκι αποτελεί ένα κόσμημα για το νησί μας και γιορτάζεται στις 28 Ιουλίου δηλαδή την ημέρα γιορτής της Αγίας. Η θέα απ' το εκκλησάκι είναι μαγευτική . ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΤΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑ ΔΥΟ (ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ) ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ
ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΥΡΓΟΣ) ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ
Το εκκλησάκι βρίσκεται στον δημόσιο δρόμο που συνδέει τον οικισμό του Μύτακα με τον Πύργο το πιο ψηλό σημείο του νησιού . Το εκκλησάκι αποτελεί ένα κόσμημα για το νησί μας και γιορτάζεται στις 25 Νοεμβρίου δηλαδή την ημέρα γιορτής της Αγίας. Η θέα απ το εκκλησάκι είναι μαγευτική. ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑ , ΔΥΟ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ ΔΥΟ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΚΑΘΟΛΙΚΑ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ ΚΑΙ ΕΝΑ ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ».
ΑΓΙΟΙ ΠΑΝΤΕΣ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΜΠΟΣ) ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ.
Το εκκλησάκι βρίσκεται στο τέλος του δρόμου που συνδέει την Ανω Σύρο με τον οικισμό του Κάμπου και αποτελεί το τελευταίο και βορειότερο ορθόδοξο εκκλησάκι . Το εκκλησάκι αποτελεί ένα κόσμημα για το νησί μας και γιορτάζεται την ημέρα γιορτής των Αγίων Πάντων δηλαδή την πρώτη Κυριακή μετά την Πεντηκοστή .ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΠΑΝΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑ, ΔΥΟ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ,ΜΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΙΘΟΥΣΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ
ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΥΓΕΡΟ) ΙΕΡΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΡΙΟ. Αυτό το Εκκλησάκι με την μαγευτική θέα είναι ο κυριότερος ναό στην Πάνω Μεριά και αποτελεί κόσμημα για το νησί μας. Λειτουργείται πολλές φορές τον χρόνο και γιορτάζει τον Σεπτέμβριο η τον Οκτώβριο ανάλογα με το πρόγραμμα της Καθολικής Επισκοπής . Αν και ανεγέρθηκε το 1889 έχει υποστεί πολλές επισκευές. ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΑΝΑΡΓΥΡΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΕΡΩΜΕΝΟΣ ΕΝΑΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ
ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΤΗΣ ΠΑΔΟΥΗΣ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΦΟΙΝΙΚΙΑ) ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ» Το εκκλησάκι βρίσκεται στον οικισμό της Φοινικιάς μέσα σε ρέμα και γιορτάζει στις 13 Ιουνίου. Είναι το μοναδικό «εξωκλήσι» της Πάνω Μεριάς που δεν υπήρχε στη λίστα του Domenico Marengo το 1631 μ.Χ.
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΜΠΟΣ) ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ»
Ένα «ξωκλήσι» με θέα στον… Παράδεισο.
Το εκκλησάκι βρίσκεται στο τέλος του δρόμου που συνδέει την Άνω Σύρο με το βορειότερο οικισμό του νησιού τον Κάμπο και αποτελεί το βορειότερο καθολικό εκκλησάκι του νησιού. Το εκκλησάκι γιορτάζεται συνήθως τον Αύγουστο , αν και κανονικά θα έπρεπε να λειτουργείται την ημέρα γιορτής του Αγίου Γεωργίου. Γενικότερα , τα «εξωκλήσια» του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Ιωάννη γιορτάζονται κάθε χρόνο σε διάφορες ημερομηνίες ανάλογα με το πρόγραμμα της Καθολικής Επισκοπής. ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑ ΕΝΑΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ, ΕΝΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ, ΕΝΑΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ,ΔΥΟ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΚΑΘΟΛΙΚΑ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ ΚΑΙ ΤΡΙΑ ΚΑΘΟΛΙΚΑ «ΕΞΩΚΛΗΣΙΑ»
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ Η ΓΕΝΝΕΣΙΟ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΦΥΣΩΝΤΑΣ) ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ»
Το εκκλησάκι βρίσκεται σε ύψωμα κοντά στον οικισμό «Λυγερό» στα βορειοανατολικά του νησιού. Το Γεννεσιο του Αγίου Ιωάννη γιορτάζεται στις 24 Ιουνίου. Το εκκλησάκι λειτουργείται ανάλογα με το πρόγραμμα της Καθολικής Επισκοπής.
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ Η ΓΕΝΝΕΣΙΟ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΥΡΙΓΓΑΣ) ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΕΞΩΚΛΗΣΙ
Το εκκλησάκι βρίσκεται στη περιοχή του Σύριγγα στα Βορειοδυτικά του νησιού. Το Γεννεσιο του Αγίου Ιωάννη γιορτάζεται στις 24 Ιουνίου. Το εκκλησάκι λειτουργείται ανάλογα με το πρόγραμμα της Καθολικής Επισκοπής ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟ Η ΒΑΠΤΙΣΤΗ Η ΑΠΟΚΕΦΑΛΙΣΘΕΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑ , ΕΝΑΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ, ΕΝΑΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ ,ΤΡΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ, ΕΝΑΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΝΑΟΣ , ΕΝΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΚΑΙ ΤΡΙΑ ΚΑΘΟΛΙΚΑ «ΕΞΩΚΛΗΣΙΑ»
Η περιοχή Σύριγγας είναι μια πανέμορφη επισκέψιμη με δύσκολο χωμάτινο δρόμο περιοχή όπου εκεί υπάρχει από αρχαιότατων χρόνων και η περιβόητη πηγή του Σύριγγα, Κάποτε τροφοδοτούσε όλο το νησί με πόσιμο νερό αλλά και με εμφιαλωμένα αναψυκτικά από τα πρώτα στην Ελλάδα.
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ Η Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΛΑΤΥ ΒΟΥΝΙ) ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ»
Το εκκλησάκι βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού Πλατύ Βουνί στα Ανατολικά του νησιού. Ο Άγιος γιορτάζεται στις 26 Σεπτεμβρίου (Μετάσταση του Αγίου). Το εκκλησάκι λειτουργείται ανάλογα με το πρόγραμμα της Καθολικής Επισκοπής.
ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΠΟΥΡΙ) ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ»
Το εκκλησάκι βρίσκεται στην δρόμο που συνδέει τους οικισμούς Παπούρι και Μύτακας. Ο Άγιος Παντελεήμων γιορτάζεται στις 27 Ιουλίου. ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑ ΕΝΑΣ ΙΔΡΥΜΑΤΙΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΣΤΟΝ ΦΟΙΝΙΚΙΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΙΘΟΥΣΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ (ΜΕ ΔΙΚΗ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟ ) ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΝΑΟΥ
ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΝΗ Η ΜΕΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΥΤΑΚΑΣ) ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ»
Το εκκλησάκι βρίσκεται στον δρόμο που συνδέει τον οικισμό Μύτακα με τον οικισμό Παπούρι Η Μετάσταση της Θεοτόκου γιορτάζεται στις 15 Αυγούστου αλλά το εκκλησάκι λειτουργείται ανάλογα με το πρόγραμμα της Καθολικής Επισκοπής.
ΠΑΝΑΓΙΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙΑΝΗ Η ΜΕΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙΑΝΗ) ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ»
Το εκκλησάκι βρίσκεται στον ακκισμό «Χαλανδριανή» στα βορειοανατολικά του νησιού μας Η Μετάσταση της Θεοτόκου γιορτάζεται στις 15 Αυγούστου αλλά το εκκλησάκι λειτουργείται ανάλογα με το πρόγραμμα της Καθολικής Επισκοπής. ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ 67 ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ .
Επιγραμματικά ως τώρα έχουμε:
28 ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΧΩΡΟΙ. ΔΥΟ ΕΝΟΡΙΑΚΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΝΑΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΝΑΟΙ, ΕΝΑ ΠΑΡΕΚΛΗΣΙΟ ΕΝΤΟΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΝΑΟΥ,ΕΝΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΣΥΛΛΟΓΟΥ,ΕΝΑ ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΔΕΚΑΟΚΤΩ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ ΚΑΙ ΕΝΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ. 39 ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ. ΠΕΝΤΕ ΕΝΟΡΙΑΚΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΝΑΟΙ,ΕΝΑΣ ΗΜΙΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΝΑΟΣ,ΕΝΝΕΑ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΝΑΟΙ,ΕΞΗ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΕΝΤΟΣ ΝΑΩΝ/ΜΟΝΩΝ,ΤΡΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΚΑΘΟΛΙΚΑ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ ΚΑΙ ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ (ΣΥΝΟΛΙΚΑ) ΚΑΘΟΛΙΚΑ «ΕΞΩΚΛΗΣΙΑ»
Και συνεχίζουμε την περιήγηση μας.
ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ ) ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ»
Από τα πιο ωραία εκκλησάκια της Σύρου στην Ικρία κυριολεκτικά της Πάνω Μεριάς με υπέροχη θέα τα γύρω νησιά.
(αν και όλα τα εκκλησάκια της Πάνω Μεριάς έχουν μια μοναδική θέα)
Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ γιορτάζεται στις 29 Σεπτεμβρίου . Το εκκλησάκι βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού Σαν Μιχάλης. ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟ ΜΙΧΑΗΛ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑ, ΔΥΟ ΚΑΘΟΛΙΚΑ «ΕΞΩΚΛΗΣΙΑ» ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΙΘΟΥΣΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΚΑΠΟΥΚΚΙΝΩΝ
ΑΓΙΟΣ ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ) ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ
Ένα πανέμορφο πέτρινο εκκλησάκι στην αρχή του οικισμού του Σαν Μιχάλη.
Νομίζω ότι αξίζει να πούμε ότι ο Σαν Μιχάλης έχει δώσει το όνομα του στο ξακουστό τυρί «Σαν Μιχάλης» ένα από τα ωραιότερα Ελληνικά Τυριά. Φημίζεται επίσης για τα υπέροχα ταβερνάκια του με Συριανούς μεζέδες και φαγητά και την μοναδική θέα του ηλιοβασιλέματος με τον Ήλιο να «πέφτει» δύοντας στα νησάκια Σέριφος, Κύθνος, Κέα και το περιβόητο νησάκι των μαρτυρικών Φυλακών των πολιτικών κρατούμενων, την Τζιά.
Ο Άγιος Βενέδικτος γιορτάζεται κανονικά στις 11 Ιουλίου. Το εκκλησάκι βρίσκεται σε ιδιόκτητο χώρο στον οικισμό του Σαν Μιχάλη και στον δημόσιο δρόμο που ενώνει την Άνω Σύρο με τον Κάμπο . Αυτό το υπέροχο ιδιωτικό εκκλησάκι ,που αποτελεί κόσμημα για το νησί μας, κάποτε ήταν ανοιχτό στο κοινό, δυστυχώς όμως ευνόητοι λόγοι επέβαλαν στον ιδιοκτήτη να το κλειδώσει. Όλα τα εκκλησάκια ιδιωτικά και μη, ορθόδοξα και καθολικά πρέπει να είναι ανοιχτά στο κοινό. Αν δεν υπήρχαν κρούσματα φθορών και κλεψιών θα μπορούσε ο κόσμος να θαυμάσει την εσωτερική ομορφιά που προσφέρουν με ειλικρινά αστείρευτη πίστη οι ιδιοκτήτες στους ναούς τους. Να σας θυμίσω ότι οι ιδιωτικοί ναοί και εκκλησάκια αποτελούν το 40% των ναών του νησιού μας.
ΑΓΙΟΣ ΙΩΣΗΦ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΡΥΧΩΠΟ) ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ
Το εκκλησάκι βρίσκεται μέσα σε κήπο στον οικισμό Ρυχωπό στα Ανατολικά του νησιού. Ο Άγιος Ιωσήφ γιορτάζεται κανονικά στις 19 Μαρτίου. Το εκκλησάκι αποτελεί κόσμημα για το νησί μας . ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΣΗΦ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑ , ΕΝΑΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ,ΕΝΑ ΚΑΘΟΛΙΚΟ «ΕΞΩΚΛΗΣΙ» ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΙΘΟΥΣΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ (ΠΑΡΕΚΛΗΣΙ ΤΩΝ ΦΡΕΡ) ΕΝΤΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΑΓΙΑ ΘΗΡΕΣΙΑ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΥΠΕΡΟΥΣΑ) ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ
Η Αγία Θηρεσία γιορτάζεται κανονικά την 1 Οκτωβρίου. Το εκκλησάκι βρίσκεται στον οικισμό Κυπερούσα στον δημόσιο δρόμο που ενώνει την Ανω Σύρο με τον Κάμπο μέσα σε ένα κτήμα και είναι ένα πραγματικό κόσμημα για το νησί μας. ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΘΗΡΕΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΣ, ΕΝΑΣ ΗΜΙΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΝΑΟΣ
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΜΥΓΔΑΛΟ) ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ
Το εκκλησάκι που είναι μέσα σε κτήμα βρίσκεται στον οικισμό Αμυγδαλό (όχι Αμύγδαλο) και στη διασταύρωση του δημόσιου δρόμου που ενώνει την Άνω Σύρο με τον Κάμπο, με τον δρόμο προς τη Χαλανδριανή. Το φρεσκοβαμμένο άσπρο εκκλησάκι αποτελεί κόσμημα για το νησί μας. Τα «εξωκλήσια» και εκκλησάκια του Αγίου Γεωργίου γιορτάζονται κάθε χρόνο σε διάφορες ημερομηνίες ανάλογα με το πρόγραμμα της Καθολικής Επισκοπής αλλά και την δυνατότητα των ιδιοκτητών.
ΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΛΑΤΟΣ) ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ.
Ένα απομακρυσμένο ιδιωτικό εκκλησάκι και μοναχικό εκκλησάκι, μοναδική καρτ-ποστάλ για φωτογράφους και περιηγητές.
Βρίσκεται στη περιοχή Πλάτος στον δρόμο που συνδέει τον οικισμό Μύτακας μα τον οικισμό Χαρτιανά. Άλλο ένα από αυτά τα εκκλησάκι με την μαγευτική και εντυπωσιακή θέα που μόνο η Απάνω Μερια ΤΗΣ Σύρου μπορούν να προσφέρουν.
Εδώ λοιπόν αγαπητοί μας αναγνώστες τελείωσε και το Δεύτερο Μέρος με τα εκκλησάκια της Πάνω Μεριάς, της Άγριας Μεριάς της Σύρου. Δεν ήταν εύκολο να βγει και αυτή η έρευνα αφού χρειάστηκε ο Νίκος Δεμιρόπουλος να οδηγήσει στην Απάνω Μεριά πολλές δεκάδες φορές να σταματήσει και να μπει προχωρώντας με τα πόδια πολλά χιλιόμετρα δύσβατων και επικίνδυνων αρκετές φορές μονοπατιών. Αλλά επίσης δύσκολο ήταν να γίνει η έρευνα της ιστορίας για το κάθε εκκλησάκι και μετά η εύρεση του ποτέ γιορτάζει και τις άλλες λεπτομέρειες που διαβάσατε.
Σημειώνουμε και επαναλαμβάνουμε ότι δεν λέμε ότι τα είδαμε, τα βρήκαμε και τα μάθαμε όλα. Υπάρχει η πιθανότητα να υπάρχουν κι άλλα εκκλησάκια στην Απάνω Μεριά που είτε είναι κρυμμένα μέσα σε κτήματα… δεν ξέρω… σε σπηλιές ή σε φαράγγια ή ακόμα και μέσα σε σπίτια. Αν υπάρχουν και κάποιος θα ήθελε να μας τα συστήσει για να τα προσθέσουμε στο αφιέρωμα αυτό τον παρακαλούμε να το κάνει. Μόνο καλό στην πολιτιστική κληρονομιά της Σύρου θα κάνει.
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
«Κλείνοντας αυτό το μικρό οδοιπορικό θα ήθελα να ευχαριστήσω τον γραμματέα της Ιεράς Μητρόπολης Σύρου, τους ορθόδοξους ιερείς του νησιού, τους ανθρώπους της Καθολικής Επισκοπής και τους εφημέριους των Καθολικών ναών για την αμέριστη συμπαράσταση τους σε αυτήν την προσπάθεια.
Όμως πάνω απ όλα θα πρέπει να ευχαριστήσω τους απλούς κατοίκους του νησιού και τους συντηρητές (κάβους) των ναών που χωρίς άρνηση μού έδειχναν τους εσωτερικούς χώρους των ορθόδοξων και καθολικών θρησκευτικών χώρων ιδιωτικών και μη.» Νίκος Δεμιρόπουλος.
«Αυτή η προσπάθεια μου δεν έχει κανένα οικονομικό όφελος, όμως τα θετικά συναισθήματα που έχω εισπράξει ακούγοντας την ιστορία ενός ναού και βλέποντας το αποτέλεσμα του κόπου της πίστης και της προσπάθειας όλων αυτών των απλών ανθρώπων δεν ανταλλάσσονται με τίποτα», Νίκος Δεμιρόπουλος
Φυσικά δεν είναι δυνατόν σε αυτές τις δημοσιεύσεις να γραφτούν οι προσωπικές ιστορίες που κρύβονται πίσω απ αυτούς τους μικρούς,ιδιωτικούς και μη, ναούς. Προέχει πάνω απ' όλα ο σεβασμός των προσωπικών δεδομένων, όχι μόνο των τωρινών αλλά και των πρώην ιδιοκτητών που για κάποιο λόγο είχαν κάποτε παραχωρήσει τα εκκλησάκια τους στην Μητρόπολη ή στην Καθολική Επισκοπή.
Σημείωση Νίκου Δεμιρόπουλου
Όπως αναφέρθηκε και στο πρώτο μέρος οι ναοί που θα αναφερθούν στην έρευνα αυτή είναι περίπου 280, ενώ οι λειτουργικοί ναοί του νησιού μας είναι περίπου 260. Αυτό σημαίνει ότι σ' ένα εμβαδόν 102 τετρ.χιλ. αντιστοιχούν 2,5 ναοί ανά τετρ.χιλ. Αν αφαιρεθεί το κομμάτι της Απάνω Μεριάς θα έχουμε περίπου 4 !!! ναούς ανά τετρ.χιλ. Δεν έχω κάνει έρευνα για το τι ισχύει σε άλλα μέρη της Ελλάδας αλλά πιστεύω ότι το νούμερο « 4 » δείχνει ότι το νησί μας έχει μια βαριά πολιτιστική κληρονομιά που δεν θα πρέπει ν ααφεθεί στο έλεος της φθοράς του χρόνου.
Θεώρησα πολύ σωστό να αναφέρω ότι στην Απάνω Μεριά βρίσκεται και το περιβόητο σπηλαίο του Αρχαίου Έλληνα Φιλόσοφου και μελετητή του Φωτός Φερεκύδη.
Σας παραθέτω επίσης ένα υπέροχο βίντεο του φίλου μου Συριανού εξαιρετικά καλού με μοναδικό «μάτι» και αισθητική φωτογράφου και κινηματογραφιστή Μάρκου Βουτσίνου για την περιοχή του Σύριγγα με τις Σχιζομενές και ένα άλλο άγνωστο σπηλαίο … την Σπηλιά Λετίνου.
Εεεε! και για μεζεδάκι στο τέλος το περιβόητο τυρί Σαν Μιχάλης ονομασία ΠΟΠ από την Πάνω Μεριά.
Στο επόμενο μέρος θα πάμε στην περιοχή και τον οικισμό της Αληθινής. Ένα ακόμα μοναδικό σε θέα αλλά και πολιτιστική άξια μέρος της Σύρου.
Στο επανιδείν αγαπητοί μας αναγνώστες.
Καλό καλοκαίρι και καλά μπάνια και καλές διακοπές όσοι θα πάτε.
Σας ευχαριστούμε για την θετική αποδοχή της προσπάθειας μας και την αναγνωσιμότητα σας.
Μένουμε πιστοί στην υπόσχεση μας και στον σκοπό μας που είναι η αγνή ανιδιοτελή προσπάθεια μας να καταγράψουμε την ιστορία, την κουλτούρα και την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού μας.
ΤΕΛΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΕΡΟΥΣ
Έρευνα - Βασική Ιδέα: Νίκος Δεμιρόπουλος
Κείμενα έρευνας και φωτογραφίες εκκλησιών: Νίκος Δεμιρόπουλος
Συμπληρωματικά ιστορικά στοιχεία και επιπλέον πληροφορίες: Παναγιώτης Κουλουμπής.
Δημοσιογραφική επιμέλεια - Επιμέλεια κειμένων: Παναγιώτης Κουλουμπής.
Οι φωτογραφίες των Εκκλησιών ανήκουν στον Νίκο Δεμιρόπουλο.
* Απαγορεύεται η αντιγραφή ή αναπαραγωγή όλου ή μέρους του υλικού με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο (προφορικό γραπτό η διαδικτυακό), χωρίς την έγγραφη άδεια των συντακτών.