Ένα από τα ελάχιστα στην Ελλάδα απομεινάρια της Ιταλικής Κατοχής στην. Όχι όμως και για τη Σύρο που υπάρχουν ακόμα πολλά που θυμίζουν μια από τις πιο τραγικές στιγμές του Β' Παγκοσμίου πόλεμου με αποκορύφωμα τον μεγάλο λοιμό που εξολόθρεψε κυριολεκτικά τον Συριανό πληθυσμό.
Αν και δεκάδες άνθρωποι μπαίνουν και βγαίνουν καθημερινά για να τιμήσουν, να αφήσουν ένα λουλούδι, να προσθέσουν λαδάκι στο καντηλάκι του αγαπημένου τους που είναι θαμμένο στο καθολικό κοιμητήριο της Ερμούπολης, αν και δεκάδες φωτογραφίες υπάρχουν στο ιντερνέτ και σε βιβλία, κάνεις ποτέ δεν φωτογράφησε ένα ταφικό μνημείο που υπάρχει εκεί μέσα.
Ένα μνημείο λιτό, χωρίς κάπου να γραφεί κάποιο στοιχειό. Κάποιο όνομα.
Μπορεί το ιστορικό «ΌΧΙ» των Ελλήνων στους Ιταλούς να ειπώθηκε την 28η Οκτωβρίου του 1940, μπορεί η χώρα μας να πολέμησε ηρωικά στον Ιταλό Ελληνικό πόλεμο και στη συνέχεια να καθυστέρησε την επέλαση των δυνάμεων του Άξονα, ωστόσο η επίθεση και η κατάκτηση της Ελλάδας δεν αποφέχθηκε ούτε από τους Ιταλούς ούτε από τους Γερμανούς όταν αυτοί κατέκτησαν την Ελλάδα μερικούς μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 1941.
Η πρωτεύουσα των Κυκλάδων στην Ιταλική κατοχή έζησε εφιαλτικά μία βία απίστευτη και έναν θανατηφόρο λιμό, που παραμένει άγνωστος στους περισσότερους Έλληνες.
Τα ιταλικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν και κατέλαβαν τη Σύρο τον Μάιο του 1941. (5 Μάη 1941).
Ήδη από την αρχή της κατοχής εφάρμοσαν το distacco, ένα σχέδιο που είχε στο μυαλό του ο Μουσολίνι για την απόσπαση των Κυκλάδων και των νησιών του Αιγαίου από την Ελλάδα και την ενσωμάτωση τους στο ιταλικό imperium.
Ως πρωτεύουσα, η Σύρος μετατράπηκε σε επίκεντρο της πολιτικής αυτής και αποκόπηκε οικονομικά και συγκοινωνιακά από την ηπειρωτική χώρα.
Έκτος από αυτό οι Ιταλοί κατακτητές βρήκαν μια ανθούσα μεγαλούπολη με πλούσιο έδαφος άλλα και ένα πολιτισμό που δεν τον περίμεναν να βρουν σε νησί.
Οι Ιταλοί σχεδόν μόλις κατάλαβαν τη Σύρο επιδόθηκαν σε ένα τρομερό πλιάτσικο των στρατευμάτων που σε συνδυασμό με την κακοδιοίκηση των αρχών κατοχής είχε αποτέλεσμα να ξεσπάσει σε μερικούς μήνες ένας θανατηφόρος λιμός, τον οποίο ίσως δεν γνώρισε καμία άλλη ελληνική πόλη και είναι συγκρίσιμος μόνο με αυτόν της Αθήνας.
Στην Σύρο υπάρχει ένα τεράστιο και πολύ πλούσιο αρχείο της Ιταλικής κατοχής με φωτογραφίες και ντοκουμέντα. Πολλά από αυτά τα αρχεία και ντοκουμέντα βρίσκονται ακόμα σε σπίτια κλεισμένα σε ντουλάπια ξεχασμένα από τον χρόνο.
Η Σύρος είναι γεμάτη με επιγραφές που βρίσκονται δημόσια κτήρια που παραπέμψουν Ιστορικά την κατοχή των Ιταλικών Στρατευμάτων.
Εύκολα κάποιος μπορεί να μάθει λεπτομέρειες για την Ιταλική κατοχή στην Σύρο.
Το θέμα μας όμως δεν αυτό.
Το θέμα μας είναι η ανακάλυψη ενός σημείου μέσα στην Ερμούπολη όπου θάβονταν οι νεκροί στρατιώτες του κατοχικού στρατού.
Ένα σημείο που χιλιάδες άνθρωποι Συριανοί ή όχι το βλέπουν, περνούν καθημερινά από εκεί και κάνεις δεν γνωρίζει τι είναι.
Ας ξεκινήσουμε όμως απλά και ανθρώπινα. Γατί βασικά το θέμα ανθρώπινο είναι.
Οι Ιταλοί πέραν της στρατιωτικής κατοχής τους στην Σύρο δεν έπαυαν να είναι Χριστιανοί.
Όσοι στρατιώτες πέθαιναν η σκοτώνονταν το λίγο διάστημα που βρεθήκαν στη Σύρο (ευτυχώς λίγο γιατί αν έμεναν περισσότερο η Σύρος θα είχε εξαφανιστεί τουλάχιστον από ανθρώπους) κάπου έπρεπε να θαφτούν.
και αυτό το σημείο το επέλεξαν να είναι στο παλιό Καθολικό νεκροταφείο που βρίσκεται στον Δρόμο προς την Άνω Σύρο εκεί που βρίσκεται και ο Ορθόδοξος Ναός Των Ταξιαρχών.
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αυτό το σημείο ήταν ένα σημείο που εκείνη την εποχή ήταν μόνο του και αποξενωμένο κυριολεκτικά απομονωμένο από το υπόλοιπο νεκροταφείο.
Αλλά βρισκόταν κοντά στο από πολλά χρόνια πριν καθολικό νεκροταφείο στο όποιο μεταξύ άλλων ήταν ήδη θαμμένοι μερικοί από τους σημαντικότερους επιφανείς Καθολικούς Συριανούς.
Ήταν λογικό αυτό το σημείο να επιλέξουν οι Ιταλοί Αξιωματούχοι να θάβουν τους νεκρούς στρατιωτικούς που πέθαιναν στην Σύρο.
Άλλα όπως είπαμε ήταν απομονωμένο και μακριά από το κυρίως νεκροταφείο.
Το επαναλαμβάνω. Κάπου έπρεπε να θαφτούν και αυτοί ως Χριστιανοί. Άσχετα αν ήταν κατακτητές και μάλιστα ιδιαιτέρα σκληροί και βάναυσοι για το νησί.
Το σημείο αυτό παραμένει άγνωστο ξεχασμένο και κάνεις πλέον δεν ξέρει (ούτε ερωτάει) τι είναι και τι υπάρχει κάτω από τις πλάκες στο χώμα του. (Ίσως γιατί κάνεις δεν ενδιαφέρετε όταν μπαίνει μέσα στο κοιμητήριο αφού μπαίνει αποκλειστικά για να τιμήσει να αφήσει ένα λουλουδάκι να ανάψει ένα καντηλάκι στον δικό του άνθρωπο συγγενή που έχει θαφτεί εκεί.
Το Καθολικό κοιμητήριο ξεκίνησε από ψηλά. Πίσω από τον ΙΝ των Ταξιαρχών. Μετά συνέχισε να επεκτείνεται δεξιά και αριστερά του Ναού.
Εκεί ήταν θαμμένοι
Όμως από κάτω εκεί που δημιούργησαν το δικό τους κοιμητήριο οι Ιταλοί στρατιωτικοί κατακτητές δεν υπήρχε απολύτως τίποτα.
Ίσως και για αυτόν τον λόγο διάλεξαν αυτό το σημείο.
Ως προς την αρχιτεκτονική του … του είναι λιτή άλλα καθαρά παραπέμπει στην Φασιστική αρχιτεκτονική.
Σκληρές απολυτές γραμμές και γωνίες σε ένα Αρχαίο Ελληνικό Ρωμαίικο ύφος.
δεν υπάρχει καμία επιγραφή. Πιθανώς να υπήρχε και να αφαιρέθηκε. Ίσως και να μην υπήρξε ποτέ.
Μέσα στο πολύ μικρό και στενό κοιμητήριο υπάρχει κάτι σαν Τράπεζα. Τίποτα δεν γράφεται πουθενά.
Ύστερα από πολύ ψάξιμο αγαπητοί μου αναγνώστες έχω την εντύπωση ότι πουθενά αλλού στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάτι ανάλογο.
(Αν γνωρίσετε εσείς θα βοηθούσατε να μας το υποδείξετε βοηθώντας και συμπληρώνοντας την Συριανή και Ελλαδική Ιστορία)
Έτσι για την ιστορία και προς ενημέρωση σας, υπάρχει στην Αθήνα ένα άλλο παρόμοιο το όποιο όμως ανήκει στους Γερμανούς. Επίσης από τα λίγα και μοναδικά απομεινάρια της Ιταλογερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.
Αναφέρομαι στο Γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο της Αθήνας το όποιο Βρίσκεται σε σημείο που αρχικά ήταν αρκετά απομονωμένο, (όπως και αυτό των Ιταλών στην Ερμούπολη) στη βόρεια πλευρά της Πεντέλης, στο Διόνυσο, κοντά στην Ραπεντώσα. Στο κοιμητήριο αυτό βρίσκονται οι τάφοι 9.973 στρατιωτών του Γερμανικού Στρατού σε τρεις διαφορετικούς χώρους.
Το Στρατιωτικό Ιταλικό Κοιμητήριο που βρίσκεται στην Ερμούπολη, στη Σύρο είναι ένας μοναδικός ιστορικός χώρος που επί χρόνια ολόκληρα κάνεις δεν ήξερε τι ήταν.
Προσωπικά δεν το γνώριζα. Όπως κάθε ερευνητής από κάπου το έμαθα. Κάποιος με ευγένεια καλοσύνη και με καλή πρόθεση που γνωρίζει την ιστορία της Σύρου «από μέσα» όπως λέει ο λαός μου έδωσε αυτήν την πληροφορία και στην συνέχεια εγώ έψαξα το θέμα περισσότερο.
Η Ιστορία μας διδάσκει. Μας θυμίζει. Μα αφυπνίζει. Υποχρέωση μας είναι να την γνωρίζουμε.
Υποχρέωση μας για δυο βασικούς λόγους.
Οποίος δεν γνωρίζει την ιστορία του εύκολα παρασύρεται αλλά και εύκολα επαναλαμβάνει λάθη που δεν έπρεπε να κάνει.
Οφείλω να ευχαριστήσω θερμότατα και με ευγνωμοσύνη τον φίλο μου αυτόν που για λόγους δικούς του δεν θα αναφέρω το όνομα του.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αξίζει να σας θυμίσω ότι στην Σύρο υπάρχει ένα ακόμα κοιμητήριο Ξένων Στρατιωτικών που σκοτώθηκαν στον πόλεμο.
Αυτό όμως είναι αναγνωρισμένο διεθνώς και κάθε χρόνο ξένοι, ως επί το πλείστον Βρετανοί έρχονται συγκεκριμένη ημερομηνία και τιμούν τους νεκρούς τους.
Μιλώ για το Στρατιωτικό Κοιμητήριο των Συμμάχων (Βρετανικό Κοιμητήριο) που βρίσκεται δίπλα και στα δεξιά του Ι.Ν Του Αγίου Γεωργίου. Στα αριστερά του βρίσκεται το περιβόητο και αδίκως εγκαταλειμμένο μαυσωλείο των ιδρυτών της Ερμούπολης.
Διαβάστε το σχετικό άρθρο ΕΔΩ:
Έρευνα σύνταξη κειμένου
Παναγιώτης Κουλουμπής
Syros Stories