Με αφορμή την χθεσινή, κατά πλειοψηφία, απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την παραχώρηση τμήματος της πολιτιστικής κληρονομιάς σε Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, βγήκαν στην επιφάνεια μια σειρά ζητήματα που αφορούν τόσο τη συμπεριφορά της Δημοτικής Αρχής απέναντι στον πολιτιστικό πλούτο του νησιού μας, όσο και για την ίδια τη λειτουργία των μουσειακών χώρων και ιδιαίτερα του Βιομηχανικού Μουσείου. Σε αυτή τη βάση εμείς προτιμήσαμε να δούμε το δάσος και να μην μείνουμε μόνο στο δένδρο.
Καταρχάς και κόντρα στην φρασεολογία που κατά κόρον χρησιμοποιήθηκε στην χθεσινή (20/05) συνεδρίαση, δεν μιλάμε για ένα «κινητό πράγμα» ιδιοκτησίας του Δήμου, αλλά για ένα πολιτιστικό τεκμήριο ιδιαίτερης ιστορικής αξίας.
Το ζήτημα του πολιτισμού, για την Λαϊκή Συσπείρωση είναι κάτι πολύ βαθύ, είναι η πνοή της ιστορίας του τόπου μας που θα έπρεπε να δίνει ζωή, λογισμό και νου σε εμάς που επόμαστε. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι συλλογική δημιουργία, λαϊκή περιουσία, που έχει κοινωνική αποστολή.
Όμως η πραγματικότητα βοά το αντίθετο. Το ίδιο το Βιομηχανικό Μουσείο λειτουργεί κατ’ ουσία ως εκθετήριο και όχι ως μουσείο, εκκρεμεί μάλιστα και η αναγνώριση του ως μουσείο όπως πληροφορηθήκαμε στην συνεδρίαση του ΔΣ. Σκοπός ενός μουσείου, δεν είναι μόνο η έκθεση, αλλά η προφύλαξη, μελέτη, συντήρηση και ανάδειξη μιας συλλογής τεκμηρίων.
Η πολύ σημαντική συλλογή του Βιομηχανικού Μουσείου, που θα έπρεπε να φυλάσσεται σε ένα περιβάλλον που θα εξασφαλίζονταν ο περιορισμός της φυσικής φθοράς των τεκμηρίων, αντιθέτως έχει αφεθεί, διαχρονικά, στη μοίρα του. Τμήμα της σαπίζει εκτεθειμένο στις περιβαλλοντικές συνθήκες στο πίσω πάρκινγκ του μουσείου, ενώ τα περισσότερα τεκμήρια σαπίζουν εντός του πρώην εργοστασίου «Βελισσαρόπουλου». Ενός κτηρίου, που ούτε καν αποθήκη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, αλλά μάλλον περιστεριώνας όπως το χαρακτήρισε σε μια στιγμή ειλικρίνειας ο ίδιος ο κ. Δήμαρχος. Για αυτή την κατάσταση όμως υπάρχουν ευθύνες όλων όσων ασκούν και άσκησαν διοίκηση και πέραν των όσων έχουν ειπωθεί, έχουν οδηγήσει στην απαξίωση και το κλείσιμο του μοναδικού βιωματικού μουσείου στο «Σκαγιοποιείο Αναιρούση», στην μη ουσιαστική αξιοποίηση το κτηρίου «Κορνηλάκη», στο να καθαρίζεται το Βιομηχανικό Μουσείο μια φορά την εβδομάδα, στο να λειτουργεί με το ελάχιστο προσωπικό κ.ο.κ.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η βασική αιτιολόγηση της Δημοτικής Αρχής για την παραχώρηση τμήματος της συλλογής στην ιδιωτική εταιρεία, είναι πως ο Δήμος «ΔΕΝ», ενώ ο ιδιώτης «μπορεί». Ο Δήμος «δεν τα κατάφερε», «δεν έχει τη δυνατότητα», «δεν μπορεί να στηρίξει», δεν…
Αρα αβίαστα μπαίνει το ερώτημα, ο Δήμος τελικά τι μπορεί να κάνει; Ποιος είναι ο ρόλος του; Να είναι ο ενδιάμεσος πάσης φύσεως επενδυτών, εργολάβων και χορηγών;
Για εμάς, αποφάσεις όπως αυτή της Δευτέρας, αποτελούν ξεκάθαρες παραδοχές πολιτικής ήττας.
Το συγκεκριμένο κομμάτι της συλλογής του Βιομηχανικού Μουσείου (αργαλειός), όπως και το σύνολο της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας δεν είναι ιδιοκτησία του Δήμου. Η πολιτιστική κληρονομία μας, είναι κτήμα του συνόλου του συριανού λαού και καθήκον αυτής αλλά και κάθε Δημοτικής Αρχής, επόμενης και προηγούμενης, είναι η προστασία, διαφύλαξη και ανάδειξή των τεκμηρίων αυτών, εν προκειμένω, της βιομηχανικής ιστορίας του τόπου μας τα οποία μέσα από την εργασία, τον ιδρώτα και πολλές φορές και το αίμα των εργατών και εργατριών του νησιού, ακόμα και ανήλικων παιδιών, παρήγαγαν όλον αυτό τον πλούτο και τον πολιτισμό που βλέπουμε σήμερα να πλασάρεται ως τουριστικός κράχτης και ντεκόρ επενδύσεων.
Ακούσαμε πως η απόφαση για την παραχώρηση, πέραν της ομολογημένης αδυναμίας του Δήμου, στηρίζεται και στην λογική της εξωστρέφειας που θα πρέπει να διέπει την διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Αυτή είναι και η λογική της μετατροπής των μεγάλων μουσείων σε ΝΠΔΔ, ανοίγοντας το δρόμο ώστε τα μουσεία να ωθούνται στο όνομα «της αυτοτέλειας, της αυτονομίας και της αυτοχρηματοδότησης», να βρίσκουν πόρους, σε ένα διαρκές κυνήγι χορηγιών, από διάφορα ιδρύματα, ΜΚΟ, επιχειρηματικούς ομίλους, επιφέροντας με αυτό τον τρόπο την εμπλοκή των ιδιωτών στη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς με το αζημίωτο, με κριτήριο το κέρδος. Σε αυτή τη βάση κινήθηκαν τόσο η πρόταση για παραχώρηση στην ιδιωτική εταιρεία, όσο και η πρόταση για αποδοχή νεοφανούς ιδιωτικής χορηγίας για την αποκατάσταση του αργαλειού.
Ειπώθηκε επίσης, στο ΔΣ πως υπήρχε η προσμονή από την Δημοτική Αρχή ότι το θέμα αυτό θα έκανε «το νησί χαρούμενο» και πως δεν περίμενε να υπάρχουν αντιδράσεις.
Χαρούμενο θα είναι το νησί όταν, εκτός των άλλων, αναβαθμιστεί το Βιομηχανικό του Μουσείο και αρχίσει να λειτουργεί ως σύγχρονο και φιλικό στον επισκέπτη μουσείο και μαζί με τους υπόλοιπους μουσειακούς χώρους, αποτελέσουν σημείο αναφοράς και πραγματικό πολιτιστικό φάρο, με πλήρη κρατική χρηματοδότηση – στήριξη και επαρκές μόνιμο προσωπικό. Να αναδειχτεί ως της πρέπει η πολιτιστική μας κληρονομιά, η βιομηχανική ιστορία του τόπου μας και να αποδοθεί ο χρωστούμενος φόρος τιμής στους εργαζόμενους που την έκαναν πραγματικότητα.