Δέσποινα Κόντη
Για ποιο λόγο επένδυσε το ΝΑΤΟ; «Δεν υπάρχει άλλος παίκτης στην αγορά με αντίστοιχη τεχνολογία. Με τα ρομποτικά μας μηχανήματα, εξαρτήματα οχημάτων, από αμάξια, αεροπλάνα μέχρι και διαστημόπλοια, γίνονται πιο ελαφριά και αποδοτικά. Για παράδειγμα, εξάρτημα που βρίσκεται στο κάτω μέρος του φτερού ενός επιβατικού αεροσκάφους μπορεί με τη δική μας τεχνολογία να παραχθεί έως 65% ελαφρύτερο σε σύγκριση με τη χρήση άλλων τεχνολογιών, ενώ η παραγωγή του είναι τρεις φορές πιο γρήγορη».
Αυτή τη λακωνική απάντηση δίνει ο 33χρονος Ευάγγελος Ζυμπελούδης, ιδρυτής της νεοφυούς επιχείρησης iCOMAT, τεχνοβλαστού του Πανεπιστημίου Μπρίστολ, επιχειρώντας να αναλύσει στην «Κ» τις πτυχές αυτής της τεχνολογίας που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον της Jaguar, οχημάτων της Formula 1 αλλά και μεγάλων παικτών από τον κλάδο της αεροναυπηγικής. Μια τεχνολογία που απευθύνεται σε high end εφαρμογές επιτρέποντας στην iCOMAT, πέντε χρόνια από την ίδρυσή της, να εξελιχθεί από μικρή startup σε μια βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας με δικό της εργοστάσιο στο Μπρίστολ της Αγγλίας. Και αυτά λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της επένδυσης ύψους 22,5 εκατ. δολ. από το ταμείο καινοτομίας του ΝΑΤΟ και το αμερικανικό 8VC.
«Ολες οι εταιρείες από τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας και της αεροναυπηγικής στοχεύουν πλέον στην παραγωγή ελαφρύτερων οχημάτων. Οσο λιγότερο βάρος έχουν, τόσο λιγότερο καύσιμο καίνε κατά τη μετακίνηση». Το πρόβλημα στην αυτοκινητοβιομηχανία είναι μεγάλο. «Φανταστείτε πως ηλεκτροκίνητα SUV ζυγίζουν πάνω από 3 τόνους». Κλειδί στην τεχνολογία της iCOMAT είναι τα ανθρακονήματα, σύνθετα υλικά που κάνουν τις κατασκευές –όπως το φτερό ενός αεροπλάνου, το καπό ενός αυτοκινήτου κ.ά.– πιο ελαφριές σε σύγκριση με το αλουμίνιο ή το ατσάλι.
«Εμείς παίρνουμε την πρώτη ύλη του ανθρακονήματος από τη βιομηχανία σε μορφή ταινίας. Παράλληλα έχουμε αναπτύξει ένα ρομποτικό μηχάνημα που μπορεί να στρίψει τη διεύθυνση των ινών του ανθρακονήματος, με αποτέλεσμα το τελικό προϊόν να παράγεται με λιγότερη πρώτη ύλη, πιο γρήγορα και με χαμηλότερο κόστος». Για παράδειγμα, με το ρομποτικό μηχάνημα της startup το σώμα ενός μαχητικού αεροσκάφους παράγεται ελαφρύτερο κατά 15% και καταλήγει να είναι 30% φθηνότερο. Επίσης, η παραγωγή του είναι τέσσερις φορές πιο γρήγορη.
Υπάρχουσες τεχνολογίες δεν μπορούν να στρίψουν τη διεύθυνση των ινών, ενώ «εμείς το πετυχαίνουμε μέσα από μια αυτοματοποιημένη μέθοδο παραγωγής, χωρίς να προκαλέσουμε ελαττώματα στο υλικό από το οποίο κατασκευάζεται ένα εξάρτημα. Οι ίνες δεν συνθλίβονται και οι ιδιότητες του υλικού δεν καταστρέφονται». Οπως εξηγεί, η τεχνική fibre steering υπάρχει στη βιβλιογραφία από τη δεκαετία του ’80. «Το πρόβλημα όμως ήταν πως κανείς δεν μπορούσε σε επίπεδο βιομηχανίας να φτιάξει ένα μηχάνημα που να στρίβει τη διεύθυνση των ινών, χωρίς να δημιουργήσει προβλήματα στο υλικό του εξαρτήματος». Παρότι το ανθρακόνημα είναι ελαφρύ υλικό, αυτό δεν κυριαρχεί ακόμη ευρέως στους κλάδους της άμυνας, της αεροναυπηγικής, της αεροδιαστημικής αλλά και της αυτοκινητοβιομηχανίας. Ωστόσο, εταιρείες όπως η Airbus αλλά και η Boeing έχουν αντικαταστήσει μέταλλα με σύνθετα υλικά, μειώνοντας το βάρος των σκαφών περίπου κατά 20%.
Στο μεταξύ, η iCOMAT φτιάχνει το δικό της εργοστάσιο, έκτασης 4.300 τ.μ., εξοπλισμένο με τα μηχανήματά της, εντός του οποίου θα κατασκευάζονται εξαρτήματα από ανθρακόνημα ακόμη και για διαστημόπλοια. Το ύψος της επένδυσης αγγίζει τα 12 εκατ. δολ., μέσα από κεφάλαια που χορήγησε το UK Space Agency αλλά και επενδυτές της. «Μέσα στο εργοστάσιο μπορούν να κατασκευαστούν εξαρτήματα με μέγιστο μήκος 6 μέτρα και πλάτος 3 μέτρα. Οπότε μπορούμε να φτιάξουμε οτιδήποτε και για τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας», τονίζει. «Θέλουμε να αποδείξουμε πως εντός του εργοστασίου μπορούμε να αυτοματοποιήσουμε την παραγωγή εξαρτημάτων από ανθρακόνημα. Την πρώτη ύλη να τη μετουσιώσουμε σε τελικό προϊόν με τη χρήση ρομποτικών μηχανημάτων».
Εάν αυτό επιτευχθεί, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να δημιουργήσει μια παραγωγική μονάδα και στην Ελλάδα, καθώς, σε αντίθεση με τη Βρετανία όπου πλέον λόγω του Brexit επιβάλλονται δασμοί, η εταιρεία έτσι θα αποκτήσει πρόσβαση στην υπόλοιπη Ευρώπη. «Η βιομηχανία μας έχει πολύ υψηλά περιθώρια κέρδους. Μπορούμε να φτιάξουμε κάτι που θα πουληθεί διεθνώς». Στην Ελλάδα διατηρεί ήδη ομάδα σχεδιασμού και λογισμικού, την οποία αναμένεται να ενισχύσει με τη νέα χρηματοδότηση. «Από 30 άτομα που είναι η ομάδα σε Ελλάδα και Αγγλία, σκοπεύουμε να φθάσουμε τους 50 έως το τέλος του χρόνου και πάνω από 80 το επόμενο έτος». Αργότερα είναι πιθανόν να αποκτήσει γραφεία στη Γερμανία και να επεκταθεί και στην Αμερική.
Η πρώτη επαφή του δημιουργού της εταιρείας με τα ανθρακονήματα ήρθε στο… γουίντ σέρφινγκ και στο κανόε καγιάκ, όπου έκανε πρωταθλητισμό. «Εκεί οι σανίδες που χρησιμοποιούμε είναι από ανθρακονήματα». Κάπως έτσι άρχισε να τα εξερευνά, ανακαλύπτοντας τις δυνατότητές τους. «Είδα ότι υπάρχει μέλλον και έκανα αίτηση σε δύο πανεπιστήμια: στο Μπρίστολ και στο Imperial για να κάνω μεταπτυχιακό πάνω στα ανθρακονήματα. Διάλεξα το Μπρίστολ γιατί είναι το μεγαλύτερο hub παγκοσμίως γι’ αυτόν τον κλάδο». Εκεί έκανε και το διδακτορικό του. Οταν ιδρύθηκε η εταιρεία, «πήρα μια επιχορήγηση από το βρετανικό κράτος και αργότερα μας χρηματοδότησε το ελληνικό Velocity.Partners». Ωστόσο, σε όλη αυτή την προσπάθεια δεν έλειψαν και οι δυσκολίες, αφού ο κ. Ζυμπελούδης «έτρεξε» την εταιρεία μόνος του. «Φανταστείτε ότι έκανα το διδακτορικό μου και έπρεπε να πάω μόνος μου να “πουλήσω” την τεχνολογία μου στην Airbus.