Στις 12 Οκτωβρίου 2024, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων σε συνεργασία με τον Δήμο Μυκόνου διοργανώνει το πρώτο βιωματικό εργαστήριο (Living Lab), με θέμα την προστασία της παράκτιας και υποθαλάσσιας πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών κινδύνων. Το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος THETIDA - Technologies and methods for improved resilience and sustainable preservation of underwater and coastal cultural heritage to cope with climate change, natural hazards and environmental pollution» στο κτήριο Ζερβουδάκη – Ιγγλέση στην οδό Ματογιάννη, Χώρα Μυκόνου, από τις 15:30 έως τις 18:00.
Η κλιματική αλλαγή, όπως αποτυπώνεται στις σταδιακές αλλαγές της θερμοκρασίας, τις διακυμάνσεις του ανέμου, τις βροχοπτώσεις, καθώς και στην άνοδο της θαλάσσιας στάθμης και την συχνότητα των ακραίων φυσικών φαινομένων, επηρεάζει ήδη την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά, καθιστώντας την προστασία της διεθνή υπόθεση. Αντιστοίχως, ολοένα και αυξάνονται οι ερευνητικές μελέτες και οι δράσεις που στοχεύουν στη βιωσιμότητα της πολιτιστικής περιουσίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, ανταποκρινόμενη στην αναγκαιότητα για συντονισμένες διεθνείς πρωτοβουλίες συμμετέχει στο έργο THETIDA επιλέγοντας το Κάστρο της Χώρας Μυκόνου ως περιοχή πιλοτικών δοκιμών. Η θέση του μνημείου και ακολούθως η έκθεσή του στους γεωκλιματικούς κινδύνους, αλλά και τους ανθρωπογενείς και φυσικούς παράγοντες επιβάλλει την άμεση εφαρμογή μεθόδων καταγραφής και πρόβλεψης που θα δημιουργήσουν μια ασπίδα προστασίας για τις τωρινές και μελλοντικές προκλήσεις.
Το βιωματικό εργαστήριο θα αποτελέσει ένα σημείο συνάντησης ερευνητών, τοπικών φορέων και του κοινού με στόχο την ανταλλαγή γνώσεων και καλών πρακτικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό για την πρόβλεψη και το μετριασμό των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, θα προσφέρει σε όλους τους συμμετέχοντες την ευκαιρία να στοχαστούν τις δυνατότητες ενεργής συμβολής τους στην ανάπτυξη και υλοποίηση νέων στρατηγικών παρακολούθησης και προστασίας, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των μνημείων και ιστορικών τόπων.
Ειδικά, το πρόγραμμα του εργαστηρίου θα περιλαμβάνει (επισυνάπτεται η ατζέντα):
Χαιρετισμούς από τον Δρ. Δημήτρη Αθανασούλη, Διευθυντή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και τον Δήμαρχο Μυκόνου, Χρήστο Βερώνη.
Παρουσιάσεις εταίρων του προγράμματος THETIDA - ειδικών επιστημόνων και ερευνητών - του Δρ. Παναγιώτης Μιχαήλ (ΕΠΙΣΕΥ), της Καθηγήτριας Βασιλικής Καραθανάση (ΕΜΠ), του Καθηγητή Claudio Mazzoli (Πανεπιστήμιο της Πάντοβα), της ιστορικού τοπίου Lisa Timmerman (MOOI Noord-Holland), της ερευνήτριας Δρ. Άννας Δημητρίου (CMMI), των αρχαιολόγων Μαρίας Κονιώτη, Θεμιστοκλή Βάκουλη και του συντηρητή Χρήστου Μάρη (ΕΦΑΚΥΚ). Οι παρουσιάσεις θα εστιάσουν σε στρατηγικές διαχείρισης, πρόσληψης και αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών κινδύνων, βάσει σχετικών μελετών στις αντίστοιχες πιλοτικές θέσεις της Ευρώπης.
Στο διαδραστικό μέρος του βιωματικού εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να καταθέσουν τις προσωπικές τους εμπειρίες πάνω στο θέμα της κλιματικής αλλαγής και να συμμετάσχουν σε συζητήσεις για τους τρόπους στρατηγικών επεμβάσεων εστιάζοντας στα διαθέσιμα ψηφιακά εργαλεία, όπως η εφαρμογή crowdsourcing του προγράμματος THETIDA και στο πώς αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αποτύπωση του προβλήματος, την πρόληψη και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
**Το πρόγραμμα THETIDA χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εντάσσεται στην πλατφόρμα Horizon. Επιδιώκει να συμβάλλει στη διαφύλαξη και προστασία της υποθαλάσσιας και παράκτιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης και ειδικότερα των μνημείων, ιστορικών κτηρίων, αρχαιολογικών χώρων και παράκτιων πολιτιστικών τοπίων, αξιοποιώντας τεχνολογίες αιχμής και πρωτοποριακές μεθόδους συλλογής δεδομένων με στόχο την πρόβλεψη και αξιολόγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, των φυσικών κινδύνων και της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Αισθητήρες συλλογής δεδομένων θα εγκατασταθούν σε περιοχές πιλοτικών δοκιμών, ενώ επιπλέον δεδομένα θα προκύψουν από δορυφορική απεικόνιση, έξυπνους σημαντήρες, αυτόνομα υποβρύχια οχήματα, αισθητήρες επιφανειακών σκαφών, φορητές συσκευές και μικρο- μετεωρολογικούς σταθμούς. Τα δεδομένα αυτά θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη ενός Συστήματος Λήψης Αποφάσεων, το οποίο θα παρέχει αποτελεσματικές στρατηγικές ανταπόκρισης και μετριασμού των ζημιών σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης για κάθε περιοχή πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Παράλληλα, το έργο στοχεύει να ενεργοποιήσει και να ευαισθητοποιήσει τους τοπικούς φορείς και τις κοινότητες για τις διαδικασίες προστασίας της παράκτιας κληρονομιάς μέσω ψηφιακών εφαρμογών που προωθούν σχετικές συμμετοχικές δράσεις, αλλά και με τη διοργάνωση βιωματικών εργαστηρίων (Living Labs). Ανάμεσα στα αποτελέσματα αυτών των εργαστηρίων θα είναι η συν - δημιουργία κατευθύνσεων για την ενεργό παρακολούθηση, προστασία και βιώσιμη ανάπτυξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 17 εταίροι από 8 διαφορετικές χώρες. Από την ελληνική πλευρά, εκτός από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων συμμετέχει το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και συντονίζει το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών & Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ).
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα THETIDA
https://thetida.eu/#/home
@thetida_project (Instagram)
@Thetida (Facebook)
Το πρόγραμμα του εργαστηρίου
