Τα απόνερα της τηλεφωνικής συνομιλίας του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντιμίρ Πούτιν επιχειρεί να σκιαγραφήσει το BBC, σε μια προσπάθεια να εντοπίσει τους χαμένους και τους κερδισμένους στη μεταξύ των δύο ηγετών διαπραγμάτευση για την Ουκρανία.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έδωσε στον Ντόναλντ Τραμπ αρκετά για να ισχυριστεί ότι σημείωσε πρόοδο προς την ειρήνη στην Ουκρανία, χωρίς να φαίνεται ότι εξαπατήθηκε από το Κρεμλίνο, σημειώνει σε ανάλυσή του το BBC για το τηλεφώνημα των δύο ηγετών.
Ο Τραμπ μπορεί να χαίρεται για τη δέσμευση του Πούτιν να σταματήσει τις επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας για 30 ημέρες. Εάν αυτό συμβεί πραγματικά, θα φέρει κάποια ανακούφιση στους αμάχους. Αλλά, σε καμία περίπτωση δεν πλησιάζει στην πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός που ήθελαν οι ΗΠΑ από τη Ρωσία, συνεχίζει η ανάλυση.
Ο «πολύ φρικτός πόλεμος» που ο Τραμπ επέμενε ότι μπορεί να σταματήσει, εξακολουθεί να μαίνεται. Και ο Πούτιν, ένας άνδρας που κατηγορείται ως ύποπτος εγκληματίας πολέμου από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, έχει επιστρέψει στην κορυφή της παγκόσμιας πολιτικής.
Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι το τηλεφώνημα των δύο προέδρων διήρκεσε περισσότερες από δύο ώρες. Η ανάγνωση του Κρεμλίνου – η αφήγηση του για το κάλεσμα – είναι επίσης μεγάλη, στις 500 λέξεις. Παρουσιάζει τη συζήτηση ως φλύαρη: προφανώς συζήτησαν το χόκεϊ επί πάγου, το είδος της λεπτομέρειας που θα βρει ένα κοινό στη Ρωσία.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν ακόμη και την ειρήνη στη Μέση Ανατολή και την «παγκόσμια ασφάλεια».
Πριν από το τηλεφώνημα, ορισμένοι είχαν ερωτηματικά για το αν ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε πράγματι να ασκήσει κάποια πίεση στη Ρωσία. Άλλωστε, ήταν ξεκάθαρο για πάνω από μια εβδομάδα ότι καθυστέρησε στην κατάπαυση του πυρός. Όμως, δεν υπάρχει κανένα σημάδι για μία αντιμετώπιση του Πούτιν ανάλογη με αυτή που χρειάστηκε να υπομείνει ο ηγέτης της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο πριν από 15 μέρες.
Η Ρωσία επαναλαμβάνει ότι θέλει ειρήνη. Αλλά αντί να προσγειώνει τα drones της και να σιγήσει τα όπλα της, αμφισβητεί το πώς θα μπορούσε να παρακολουθείται μια ανύπαρκτη ακόμη εκεχειρία. Εν τω μεταξύ, προσθέτει ακόμη περισσότερους όρους που στοχεύουν να ακρωτηριάσουν την ικανότητα του Κιέβου να αντιστέκεται.
Ένα από τα αιτήματα του Πούτιν είναι να σταματήσει η ροή όπλων και πληροφοριών προς την Ουκρανία από τους συμμάχους της. Για τους Ουκρανούς, η μόνη ελπίδα είναι ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν συμφωνήσει σε τίποτα από όλα αυτά – ακόμα.
«Όλη αυτή η συζήτηση θα φέρει στην Ουκρανία ελάχιστη ανακούφιση από τα δεινά της. Για την αμερικανική διπλωματία, επίσης, πρέπει να είναι απογοητευτικό το αποτέλεσμα. Αλλά για το Κρεμλίνο πιθανότατα πρόκειται για μια αρκετά αξιοπρεπής μέρα, που θα ήταν αδιανόητη, πριν επιστρέψει ο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο», καταλήγει το BBC.
Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντίμιρ Πούτιν συνομιλούν για περισσότερες από 2,5 ώρες και οι ανακοινώσεις Κρεμλίνου και Λευκού Οίκου μαζί δεν αθροίζονται σε περισσότερες από 1.000 λέξεις, τότε θα πρέπει να «ψαχτούμε» για τα όσα ειπώθηκαν και δεν μαθαίνουμε από καμία από τις δύο πλευρές.
Είναι ξεκάθαρο πως η κρισιμότητα των συζητήσεων σε τόσο υψηλό επίπεδο για τον τερματισμό του μεγαλύτερου σε διάρκεια πολέμου σε ευρωπαϊκό έδαφος από το τέλος του Β' Παγκοσμίου μόνο εύκολες και απλές δεν είναι. Η Ρωσία έχει ένα συγκεκριμένο αφήγημα και μία ξεκάθαρη στρατηγική στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ του Τραμπ επίσης, και το μείζον ζήτημα είναι εάν η προσωπική προσέγγιση Τραμπ και η αμιγώς διπλωματική του Πούτιν κατάφεραν να συναντηθούν σε κάποιο σημείο ικανό να αποτελέσει αφετηρία για κάτι ουσιαστικό και με διάρκεια.
Η Ρωσία, σε κάθε περίπτωση, ακόμη και μετά τη συνομιλία σε ανώτατο επίπεδο με τον Αμερικανό πρόεδρο, δεν έκανε και πάλι δεκτή την αμερικανική-ουκρανική συμφωνία για γενικευμένη εκεχειρία 30 ημερών «σε ξηρά, αέρα και θάλασσα», όπως σημείωνε πριν από μερικές ημέρες από τη Σαουδική Αραβία ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάρκο Ρούμπιο. Η Μόσχα κάνει πίσω, αποδεχόμενη ένα μέρος του κειμένου, αλλά και πάλι βάζει τα δικά της όρια, ακόμη και σε ένα ζήτημα για το οποίο η Ουάσιγκτον δαπάνησε και χρόνο και όσο διπλωματικό κεφάλαιο έχει διαθέσιμο αυτή τη στιγμή.
Ο Πούτιν συμφωνεί επίσης σε μία ανταλλαγή κρατουμένων πολέμου, βάζοντας όμως στο τραπέζι και πάλι τη δική του κόκκινη γραμμή. Είναι η Ρωσία που αποφασίζει πώς οι αιχμάλωτοι που θα γυρίσουν στα σπίτια τους είναι 175, και είναι αμφίβολο εάν για αυτό έχει ερωτηθεί ή έστω ενημερωθεί το Κίεβο.
Πέρα από τα παραπάνω, ουδέν. Οι ανακοινώσεις από Ουάσιγκτον και Μόσχα ομοιάζουν στο ότι παραπέμπουν σε νέες συζητήσεις στο άμεσο μέλλον, με την αμερικανική πλευρά να δίνει το γεωγραφικό στίγμα. Και πάλι, οι δύο πλευρές θα συναντηθούν στη Σαουδική Αραβία, σε χρόνο όμως και με σύνθεση που δεν γίνεται γνωστή. Είναι εξαιρετικά δύσκολο, ακόμη και μετά τη δεύτερη επικοινωνία Τραμπ - Πούτιν, η ρωσική πλευρά να αποδεχθεί την ουκρανική ή ακόμη και την ευρωπαϊκή παρουσία στη συγκεκριμένη συνάντηση, ακόμη κι αν αυτή είναι συνάντηση κορυφής και όχι διπλωματικών αντιπροσωπειών.
Η Μόσχα, για τρίτη διαδοχική φορά, φαίνεται να μην δέχεται πίεση από τις ΗΠΑ. Δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά σε όρους και τελεσίγραφα από τον Τραμπ, και γίνεται πλέον μάλλον ξεκάθαρο πως για τον πρόεδρο των ΗΠΑ το τέλος είναι σημαντικότερο από τη διαδικασία. Παρά τη μεγάλη σε διάρκεια διαδικασία, ο Λευκός Οίκος φαίνεται πως αυτή τη φορά έχει κάνει κάποιες αλλαγές στην επικοινωνία. Ο λόγος της αμερικανικής ενημέρωσης είναι δεδομένα σε πιο διπλωματική γλώσσα, κι αυτό δείχνει πως ίσως ο Τραμπ να έχει αποφασίσει να εντάξει και προσωπικό διαφορετικού «background» από όσο μέχρι σήμερα επέλεγε.
Ενδιαφέρον θα έχει και ο τρόπος που θα επικοινωνηθεί το τι συζητήθηκε από τον ίδιο τον πρόεδρο, αλλά και με ποιον τρόπο όσα έχουν «μπει στις ράγες» θα γνωστοποιηθούν στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τις Βρυξέλλες.
Δεν είναι επίσης ακόμη «κρυστάλλινο» το τι έχει ειπωθεί κι αν υπάρχουν αμοιβαίες δεσμεύσεις σε συγκεκριμένους τομείς, αλλά η ανακοίνωση από την πλευρά του Λευκού Οίκου υπονοεί πως για ένα σημαντικό διάστημα της επικοινωνίας, αναλύθηκαν η οικονομία και η αμοιβαία συνεργασία σε διάφορους τομείς. Ο Τραμπ δεν έχει κρύψει πως, πέρα από την προεκλογική του δέσμευση να τελειώσει τον πόλεμο, έχει σε πρώτο πλάνο και το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για τις ΗΠΑ. Εάν οι αμερικανικές κυρώσεις, για παράδειγμα, αρθούν έστω και μερικώς, ειδικά στον τομέα της ρωσικής ενέργειας, τότε η «ανάσα» για τη Ρωσία θα είναι πολύ σημαντική, και οι προκλήσεις αντιστρόφως ανάλογες για το Κίεβο και την Ευρώπη. Εάν οι αμερικανικές δεσμεύσεις συνοδεύονται από αντίστοιχες παραχωρήσεις της Μόσχας, τότε και πάλι προκύπτει ζήτημα για την Ένωση και την Ουκρανία.
Η δεύτερη επικοινωνία μέσα σε μερικές ημέρες Τραμπ και Πούτιν πάντως είναι και ένα βήμα, έστω και μικρό με βάση τις λεπτομέρειες που έχουμε στα χέρια μας, προς τα εμπρός. Η προσέγγιση και η μείωση της απόστασης της Ρωσίας από τους ισχυρότερους πυλώνες της Δύσης είναι εφικτό, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να παράξουν αποτέλεσμα.
Η Ουκρανία υποστηρίζει την πρόταση για εκεχειρία 30 ημερών στα χτυπήματα σε στόχους που σχετίζονται με την ενέργεια, αλλά χρειάζεται «περισσότερες λεπτομέρειες» από την αμερικανική πλευρά, τόνισε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Από τη Φινλανδία, την οποία επισκέφτηκε την Τρίτη, ο Ουκρανός ηγέτης είπε ότι «πάντα υποστηρίζαμε την ιδέα να μην επιτεθούμε με όπλα στις ενεργειακές υποδομές».
Ο Ζελένσκι επανέλαβε ότι οι συνομιλίες χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας δεν μπορούν να έχουν αποτέλεσμα. Η Ουκρανία θα στηρίξει οποιαδήποτε πρόταση οδηγεί σε «διαρκή και δίκαιη ειρήνη», όπως είπε.
Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι οι όροι του Πούτιν για ειρήνη δείχνουν ότι η Ρωσία «δεν είναι έτοιμη» να τερματίσει πλήρως τον πόλεμο. Όπως είπε, η Μόσχα ετοιμάζεται να εξαπολύσει νέες επιθέσεις στα μέτωπα της Ζαπορίζια, του Σούμι και του Χαρκόβου προκειμένου να αυξήσει την πίεση προς το Κίεβο.
Σχετικά με την απαίτηση της Ρωσίας να διακοπεί η παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι σύμμαχοι του Κιέβου δεν θα συμφωνήσουν με αυτό και πρόσθεσε ότι ελπίζει πως θα συνεχίσουν να στηρίζουν τη χώρα. Πρόκειται για προτάσεις που έχουν στόχο να αποδυναμωθεί η διαπραγματευτική θέση του Κιέβου.
Επιπλέον, ο Ζελένσκι εξέφρασε την ελπίδα να μιλήσει με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τις συνομιλίες του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. «Νομίζω ότι θα είναι σωστό να έχουμε μια συνομιλία με τον Πρόεδρο Τραμπ και θα γνωρίζουμε λεπτομερώς τι πρόσφεραν οι Ρώσοι στους Αμερικανούς ή τι πρόσφεραν οι Αμερικανοί στους Ρώσους», είπε σε δημοσιογράφους.
Τέλος, ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν μετά την επικοινωνία που είχαν ο Αμερικανός και ο Ρώσος πρόεδρος