Με ευχάριστη έκπληξη διάβασα ότι η Πανελλήνια Ένωση Ποντίων Αξιωματικών "Αλέξανδρος Υψηλάντης" και το Ινστιτούτο Διαβαλκανικής Συνεργασίας "Ρήγας Βελεστινλής" πραγματοποίησαν σήμερα επιμνημόσυνη δέηση που τέλεσε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος Β', παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου, στον Ιερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών, εκεί όπου φυλάσσεται η καρδιά του Αλέξανδρου Υψηλάντη και του αδελφού του Γεωργίου. Για πρώτη φορά, μετά από 188 χρόνια ...
Ο πρίγκιπας Αλέξανδρος Υψηλάντης, με καταγωγή από τον Εύξεινο Πόντο υπήρξε γόνος ηγεμόνων της Μολδοβλαχίας και στρατηγός του τσαρικού στρατού. Διακρίθηκε στους πολέμους κατά του Ναπολέοντα. Στη μάχη της Δρέσδης, στις 27-8-1813 χάνει το δεξί του χέρι. Το Μάρτιο του 1820 ο Εμμανουήλ Ξάνθος του πρόσφερε την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας. Εγκατέλειψε μια σπουδαία καριέρα και ζωή για ένα όνειρο. Να δει την πατρίδα του ελεύθερη από τους Οθωμανούς. Άναψε τη φλόγα της επανάστασης στις παραδουνάβιες χώρες, συγκρότησε τον Ιερό Λόχο και τέλος έσβησε άδοξα, μακριά από την πατρίδα του.
Το τέλος του Αλέξανδρου Υψηλάντη ήταν τραγικό. Μετά την καταστροφή του Ιερού Λόχου στη μάχη του Δραγατσανίου στις 7-6-1821 υποχώρησε προς τα αυστριακά σύνορα. Εκεί φυλακίστηκε για επτά χρόνια στα φρούρια Μούνκατς της Αυστρίας και στη συνέχεια στο φρούριο Τερέζιενστατ της Βοημίας μαζί με τα αδέλφια του Νικόλαο και Γεώργιο. Με επιβαρυμένη την υγεία του πεθαίνει στις 31 Ιανουαρίου 1828 σε ηλικία μόλις 36 ετών. Τα οστά του έρχνται στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 1964 και έπειτα από μεγάλη ταλαιπωρία (αφού έμειναν στα αζήτητα στο τελωνείο του αεροδρομίου για μεγάλο διάστημα) ενταφιάζονται στον Ι.Ν. Παμεγγίστων Ταξιαρχών στο Πεδίον του Άρεως.
Ο αείμνηστος ιστορικός και καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Βιέννης Πολυχρόνης Ενεπεκίδης στο βιβλίο του "Αλέξανδρος Υψηλάντης - Η Αιχμαλωσία του εις την Αυστρίαν 1821-1828", το οποίο στηρίζεται σε ανέκδοτα έγγραφα των αρχείων της Βιέννης γράφει : "Τα νέα έγγραφα τα γράφουν και τα υπογράφουν πανίσχυροι αυτοκράτορες, όπως ο Φραγκίσκος της Αυστρίας και ο Τσάρος Αλέξανδρος και Νικόλαος πασών των Ρωσιών. Τα εμπνέονται και τα υπαγορεύουν πολιτικοί της σημασίας ενός Μέττερνιχ. Και τα διαβάζουν μεταξύ υπουργών των Εξωτερικών διπλωμάται που διεκρίθησαν εις την σύνταξιν της Ιεράς Συμμαχίας του Συνεδρίου της Βιέννης. Είναι όμως και το ανθρώπινον δράμα που συνεκρατήθη εις τα κιτρινισμένα φύλλα των εγγράφων αυτών, που δεν γνωρίζουν έλεος. Θα εξυπνήσωμεν τους ήρωας τώρα από τον αιώνιον ύπνον των και η τραγωδία των θα αρχίση εκ νέου - αυτήν την φοράν με θεατάς. Αυτή είναι η φιλοδοξία του γράφοντος: Να συνάξη εμπρός από την ανοικτήν αυλαίαν τους ελευθέρους εκείνους ανθρώπους, δια τους οποίους εχρειάσθη να παιχθή η τραγωδία βουβά, δια να γίνουν οι άνθρωποι ελεύθεροι. Ας ακούσωμεν τώρα την φωνήν των μέσα από τον τάφον, ας γίνωμεν μάρτυρες των κρυφών των θυσιών. Ας παρακολουθήσωμεν ως Έλληνες μίαν ελληνικήν τραγωδίαν που εξετυλίχθη κάποτε μακράν και απουσία της Ελλάδος(από τον πρόλογο του βιβλίου)
Στα περιεχόμενα του βιβλίου , μεταξύ άλλων μπορεί κανείς να βρει τη δραματική επιστολή του Υψηλάντη προς τη μητέρα του στη Ρωσία - Να μάθει ότι η οικογένεια ήταν υποχρεωμένη από τον Μέττερνιχ να πληρώνει τα έξοδα της αιχμαλωσίας - Να διαβάσει για τα πρώτα εμβάσματα από την πονεμένη μητέρα και τη συγκινητική της προτροπή "Να μη μειωθή το θάρρος και η γενναιοφροσύνη σας. Φανείτε άξιοι των προγόνων σας" .
Επίσης θα δει την αποφασιστικότητα του Υψηλάντη όταν απαντάει στην μητέρα του : "Οσονδήποτε αντίξοος και αν μου φανή η μοίρα, δεν θα είναι ποτέ ικανή να μου εμβάλη φόβον ή να καταβάλη το πνεύμα μου" καθώς και την αγάπη του για την πατρίδα μέσα από την επιστολή προς τον Τσάρο: "Αφήστε με να αποθάνω εις την Ελλάδα"! Ο Υψηλάντης απορρίπτει προτροπή Ούγγρου ευγενή να τον φυγαδεύσει από το φρούριο Μούνκατς. Απορρίπτει την πρόταση για να μην αφήσει τους αδελφούς και την ακολουθία του μόνους.
Όταν μία ευγενής πριγκίπισσα τον βοηθά οικονομικά δια να υποβληθεί σε λουτροθεραπεία, ο Μέττερνιχ δίνει διαταγή να πουληθεί η άμαξα του Υψηλάντη για να καλυφθούν τα έξοδα επιτηρήσεως του κατά την λουτροθεραπεία του!
Από τη Διακήρυξη του Υψηλάντη
«Η ώρα ήλθεν, ω Άνδρες Έλληνες! Προ πολλού οι λαοί της Ευρώπης, πολεμούντες υπέρ των ιδίων Δικαιωμάτων και ελευθερίας αυτών, μας επροσκάλουν εις μίμησιν, αυτοί, καίτοι οπωσούν ελεύθεροι, επροσπάθησαν όλαις δυνάμεσι να αυξήσωσι την ελευθερίαν, και δι’ αυτής πάσαν αυτών την Ευδαιμονίαν. Οι αδελφοί μας και φίλοι είναι πανταχού έτοιμοι, οι Σέρβοι, οι Σουλιώται, και όλη η Ηπειρος, οπλοφορούντες μας περιμένωσιν• ας ενωθώμεν λοιπόν με Ενθουσιασμόν! η Πατρίς μάς προσκαλεί!...».
Με εκτίμηση
Υποπλοίαρχος(ε.α.)
Ουρανία Πανταζίδου Π.Ν.